Hocam, bir de bireysel emeklilikte biriken paraya zekat düşer mi? elif

*******

Değerli kardeşim;

Bu hususta Diyanet'e sorulan bir soru ve cevabını aynen paylaşmak isterim. Şöyle:

Soru: Bireysel Emeklilik ve Zekat] Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 56 yaşında paranızı almak için biriktirdiğiniz bir yatırımdır. Sorumdan önce size kısaca sistemi anlatmak istiyorum. Yatırdığınız katkı için devlet de %25 sizin hesabınıza ek katkıda bulunuyor ama [0-3] yıl içinde çıkarsanız bu katkıyı vermiyor. [3-6] yıl içinde çıkarsanız ek katkının %15i, [6-10] yıl içinde çıkarsanız ek katkının %35i, [10 yıl - 56 yaş] içinde çıkarsanız ek katkının %60’ı, [10 yıl ve 56 yaş] içinde çıkarsanız ek katkının %100’ünü alıyorsunuz. Benzer şekilde erken çıkanlardan fazla stopaj vergisi ve erken çıkış kesintisi alınıyor. Şunu sormak istiyorum; diyelim ki, aylık 1.000 TL’den 1 yılda 12.000 TL BES’e yatırdım ve devlet de bana 3.000 TL katkı yaptı. Biriken 15.000’nin ne kadarını zekat olarak vermeliyim? 15.000/40=375 TL ediyor ama ben bu parayı henüz hak etmemiş oluyorum. Çünkü 1 yıl sonunda BES’deki paramı almak istersem, Devlet 3.000 TLyi geri alıyor, 750 TL de erken çıkış aidatı alınıyor ve elime 11.250 TL geçiyor. 11.250/40=281,25 TL. 375 TL mi yoksa 281.25 TL mi zekat vermem gerekiyor? Arada çok büyük fark yok ancak yıllar geçtikçe param artacağı için ayrım önem arz edecek.
Saygılarımla.
 
Cevabı: Sorunuzun iki yönü bulunmaktadır:

1. Bireysel emeklilik hesabında biriken paranın zekat durumu: Bireysel emeklilik dışında başka bir sosyal güvence yoksa, bu sandıkta (Bireysel emeklilik sandığında) birikmiş olan paralara zekat gerekmez. Çünkü bu para sosyal güvenliği sağlamakla ilgili olduğu için asli ihtiyaçtan sayılır. Sosyal güvencesi olduğu halde, bireysel emeklilik için hesapta biriken paralar -tek başına veya diğer birikimlerinizle birlikte- nisap miktarına ulaşmışsa zekata tabi
olurlar.

2. Bireysel emekliliğin caiz olup olmadığı hususuna gelince; bu sorunuzun da iki yönü bulunmaktadır;

a) Kâr payı esasına dayalı olarak çalışan birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sistemi, yatırılan primler dinen helal olan alanlarda değerlendirilmesi durumunda caizdir. Aksi takdirde caiz değildir. Buna göre, yatırılan primlerin tamamı veya bir kısmı faizli devlet tahvili, bono, repo ve alım satımı haram olan mallar üzerinde ticaret yapmak gibi dinen helal olmayan alanlarda değerlendirilen birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik sistemi caiz değildir.

b) Bir devletin vatandaşlarına bireysel emeklilik sisteminin yaygınlaşması için bir miktar para vermesi faiz kapsamına girmez. Zira faizin tanımı şöyledir: Faiz, borç verilen bir parayı belli bir süre sonunda belirli bir fazlalıkla yahut borç ilişkisinden doğan ve süresinde ödenmeyen bir alacağa ek vade tanıyıp bu süreye karşılık onu fazlalıkla geri almanın veya bu şekilde alınan fazlalığın adıdır. İslam'da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir. Bu itibarla devletin vatandaşına bireysel emeklilik hesabında %25 oranında verdiği fazlalık faiz değildir, ancak gerek vatandaşın prim olarak yatırdığı paralar gerekse devletin verdiği fazlalık eğer faize bulaştırılmadan dinen helal olan alanlarda çalıştırılarak kârdan veya zarardan pay dağıtılırsa caiz olur. Eğer bireysel emeklilik hesabında toplanan paraların tamamı veya bir kısmı faizli devlet tahvili, bono, repo ve alım satımı haram olan mallar üzerinde ticaret yapmak gibi dinen helal olmayan alanlarda değerlendirilen birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik sistemi caiz olmaz.

• Önceki
• Sonraki