İmanın şubeleri
Halis ECE tarafından yazıldı.Fahr-i Âlem Rasûlullah (s.a.v.) Efendimiz şöyle buyurdu:
"İman yetmiş küsur şubedir/bölümdür. En üstte 'Lâ ilâhe illallah: Allah'tan başka ilâh yoktur' sözünü kabul etmek vardır. Ve en altta ise, 'insanlara sıkıntı veren bir nesneyi yoldan çekmek (kaldırıp atmak)' bulunmaktadır. Hayâ da imanın bir parçasıdır." [Buharî, Sahih, İmân, 3]
Âlimlerimiz tarafından imanın kısımlarını/bölümlerini açıklayan müstakil kitaplar te’lif edilmiştir. Mesela İmam Beyhakî'nin (rh. v.458/1066) Şuabü'l-İman isimli eseri bunlardan birisidir. Beyhakî (rh.) da bu çalışmasında imanı, ‘hafî iman’ ve ‘celî iman’ diye iki kısımda inceler:
- Hafî iman, Allah ve Rasûlünden gelenlere zihnen ve kalben inanmak, doğru olduğunu kabullenmektir.
- Celî iman, beden ve uzuvlarla yerine getirilen ibâdet (kulluk) kısmıdır ki bu, mücerret imanın iktizasının/gereğinin dışa yansımasıdır. Mesela temizlik, abdest-namaz, zekat, oruç, hac, cihad vd...
Kitap ve Sünnet tedkik edildiğinde bazı ibareler görülür ki, bunlardan yola çıkarak imanın şubelerini / bölümlerini tesbit etmek mümkündür. Maddeler ve ana başlıklar hâlinde imanın şubeleri şunlardır:
1. Allah'a iman ve emirlerinin doğruluğunu kabul etmek,
2. Rasûlüne iman ve emirlerinin doğruluğunu kabul etmek,
3. Diğer Peygamberlere iman,
4. Meleklere iman,
5. Kur'ân'ın Allah kelâmı olduğuna iman ve doğruluğunu kabul etmek,
6. Diğer kitaplara iman,
7. Kadere iman,
8. Âhiret gününe iman etmek,
9. Allah sevgisi,
10. Allah'ın rahmetinden ümit kesmemek,
11. Allah'a tevekkül etmek,
12. RasûIullah sevgisi,
13. Rasûlullah'ı desteklemek,
14. Doğru bilgi öğrenme çabası,
15. Doğru bilgilerin yaygınlaşması için çalışmak,
16. Küfre düşmekten korkmak ve dikkatli olmak,
17. Kur'ân öğrenme-öğretme ve eğitimine önem vermek,
18. Temizlik,
19. Namaz kılmak,
20. Zekât vennek,
21. Oruç tutmak,
22. İ'tikâfa girmek,
23. Hac yapmak,
24. Cihad etmek,
25. Müslümanları korumak,
26. Savaşta sebatkâr olmak ve kaçmamak,
27. Ganimette haksızlık yapmamak,
28. Akitlere (sözleşmelere) dikkat etmek,
29. Allah'ın nimetlerini yalanlamamak/nankörlük yapmamak,
30. Dili korumak ve doğruyu söylemek,
31. Sadıklarla/şuurlu kişilerle beraber olmak,
32. Emaneti korumak ve hainlik yapmamak,
33. Cinayet işlememek ve cana kıymamak,
34. Namusu korumak,
35. İnsanların malını haksız yere yememek,
36. Faiz işlemlerini terk etmek,
37. Helal olan şeyleri yemek ve içmek,
38. Helal olan giyecek ve kapları kullanmak,
39. Lehviyyatı (faydasız işleri) terk etmek,
40. Harcamalarda ölçülü olmak,
41. Haset ve kötü düşüncelerden kaçınmak,
42. Ahlâksızlığın yayılmasını engellemek,
43. Samimiyetle hareket etmek,
44. Sevap kazandığında sevinmek ve günah kazandığında üzülmek,
45. Günahtan sonra tevbe etmek,
46. Şeâire (Allah'ın yeryüzündeki sembollerine/mukaddesata/kutsal şeylere) saygı duymak,
47. Allah ve Rasûlüne itaat eden emir sahiplerine itaaat etmek,
48. İslâm toplumundan ayrılmamak,
49. Adaletle hükmetmek,
50. Doğruları emretmek (yaygınlaştırmak) ve kötülüğü/yanlışları nehyetmek (ortadan kaldırmak),
51. 51 - Fazilet/iyilik ve takvada yardımlaşmak,
52. Günah ve düşmanlıkta yardımlaşmamak/destek olmamak,
53. Hayâ sahibi olmak,
54. Anne-babaya iyilik yapmak/iyi davranmak,
55. Akraba ile irtibatı kesmemek,
56. İyi ahlâklı olmak,
57. Akraba ve komşulara ihsanda bulunmak/yardımcı olmak,
58. Hanımının ve çocuklarının haklarına riâyet etmek,
59. Mü'minleri sevmek ve selâmı yaygınlaştırmak,
60. Hastaları ziyaret etmek,
61. Hapşıran/aksıran kişiye rahmetle dua etmek (yerhamükâllah demek),
62. Saldırgan kâfir ve bozguncularla mücadele etmek,
63. Misafire ikramda bulunmak,
64. Müslümanların hatalarını örtmek, yaymamak,
65. Musibetlere karşı sabretmek,
66. Zühd sahibi ve kısa emelli olmak,
67. Gayret sahibi (korunması gereken değerlerde, iffet ve namusunu muhafazada hassas) olmak,
68. Lağv (boş/anlamsız ve saçma şeyler) ile oyalanmamak,
69. Cömert olmak,
70. Küçüklere merhametli ve büyüklere saygılı olmak,
71. Allah için sevmek ve Allah için kızmak,
72. Kendisi için istediğini kardeşi için de istemek
73. Ensâr ve Muhâciri sevmek,
74. İnsanlara sıkıntı veren bir nesneyi yoldan çekmek/kaldırmak ...