C) Râbıta aleyhinde yazılmış bazı makale ve kitapçıklar:

1. İktibas dergisinin Haziran 1991 sayısında Mehmet Durmuş imzası ile yayınlanan makale.
2. Tasavvuf ve İslâm. Yazarı Ercüment Özkan. 79. sayfasındaki bir makalede râbıta aleyhinde yazı bulunan bu kitap, 1993’te yayınlanmıştır.
3. Mehmed Fevzî Efendi’nin, hakkında reddiye yazdığı mâhut risâle. Bunun matbu‘ veya el yazması bir nüshasını göremediğimiz için isminin de ne olduğunu bilemiyoruz. Muhteviyâtında nelerin olduğunu ise, kitabımızın ikinci kısmında yer alan, M. Fevzî Efendi’nin “Aynü’l-Hakika fî Râbitati’t-Tarîka” isimli o güzel risâlesinde nakledilen inkâr, itiraz ve ithamlarından anlıyoruz.
4. Tarîkatta Râbıta ve Nakşibendîlik. Yazarı Ferit Aydın. Süleymaniye Vakfı Yayınları arasında 2000 yılında çıkan bu kitabın, elimizdeki nüshasında kaçıncı baskısı olduğu yazılmamış. Ancak, içindeki “Açıklama”da belirtildiğine göre II. baskısı olduğu anlaşılmaktadır. Kendi ifadeleriyle, “adların ve terimlerin yazılışında Batı dillerine ait (Q, W, Sh) gibi özel karaterler kullanılmıştır.” 293 sayfadan ibaret olan bu “yapıt”, râbıtaya karşı kaleme alınanlar arasında en genişidir. Kendi ifadesiyle yazar, “Kuşaklar boyu Nakşî Tarîkatı’nın liderliğini yapmış olan bir ailenin çocuğu olarak 1945’te dünyaya gelmiş. Güneydoğu'nun Şeyh’ul-Hazîn (Hazinoğulları) adıyla ünlü bir şeyh ailesinden gelen ve ‘beşik şeyhi’ sayılan AYDIN, yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra aile geleneğine uyarak 1968 yılında özel tasavvuf terbiyesi aldı ve şeyhlik makamına getirildi.” Evet, bütün bu ünvanların sahibi olan Aydın, Nakşî yolunun üssü’l-esâsı olan râbıta’nın İslâmla ilgisinin olmadığını ve tıpatıp Hind yogasına benzediğini iddia ediyor ve bu iddialarını da “bilimsel bir metodla!” kanıtlamaya ve okuyanları aydınlatmaya(!) çabalıyor. Ortaya konulan tablo insana; ister istemez, “Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu!” tâbirimizi hatırlatıyor. O bakımdan temel İslâmî ilimlere vukûfu olmayan, tasavvufî zevk ve neş’eye sahib bulunmayan Müslümanların bu kitabı okumaları, i‘tikadî-amelî ve ahlâkî bakımdan kendileri ve çevreleri için fevkalâde zararlı olacağına dair âcizane kanaatimi belirtmeyi bir vazife telakkî ediyorum.
***
Yukarıda isimleri geçen makale, risâle ve kitaplardan başka çeşitli mektup, lûgat ve ansiklopedilerde de râbıtadan az çok bahsedilmiştir. Ayrıca, râbıtaya karşı yazılmış başka yazılar da elbette ki vardır. Ancak bunların hepsini sayıp dökmeye lüzum da yok, sanırız ihtiyaç da yoktur. İlgilenenler zaten bulmakta güçlük çekmezler.

BİBLİYOĞRAFYA
• Kur’ân-ı Kerim ve muhtelif tefsirler
• Hâzin, Mecmûatün mine’t-Tefâsîr
• Aynî, M. A., İslam Tasavvuf Tarihi, İstanbul 1985
• İbrahim Fasîhuddîn b. Sıbgatullah b. Es‘ad el-Hayderî, Tuhfetü’l-Uşşâk fî İsbâti’r-Râbita
• Erol, Ali, Hâtıratım
• Molla Hüsrev, Mir’âtü’l-Usûl fî Şerhi Mirkâti’l-Vusûl, Ergin ve Salah Bilici Kitabevi, İstanbul, 1967
• İbnü Melek (Usûl-i Fıkıh)
• Fahreddin Irâkî, Istılâhât-ı Ehl-i Tasavvuf.
• Ebû Said Ebû’l-Hayr, Esrâru’t-Tevhîd
• Bilmen, Ömer Nasûhî, Hukûk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu
• Şemseddin Sâmi, Kâmûs-i Türkî, Şerîat Maddesi
• Seyyid Bey, Usûl-i Fıkıh, Cüz’ü Evvel, MEDHAL, İstanbul, Matbaa-i Âmire 1333
• Abdürrahman Câmî, Nefehâtü’l-Üns, Terc. ve Şerh, Lâmiî Çelebî
• Kitâbü’t-Târîfât, Es‘âd Efendi Matbaası, İstanbul,1300
• İmâm-ı Rabbani, ed-Düreru’l-Meknûnât (el-Mektûbat)
• Salâhuddîn İbn Mevlânâ Sirâcüddîn, Mektuplar ve Bazı Mesâil-i Mühimme
• Kuşeyrî, Risâle, Terc.
• Muhammed b. Ali et-Tehânevî, Keşşâf-ı Istılâhât-ı Fünûn, Hind., 1862, İstanbul 1318
• Elmalı’lı M. Hamdi Yazır, Hak Dîni Kur’an Dili, Eser Neşriyat, İstanbul
• Bu tâbirlerle ilgili geniş bilgi için Ansiklopedik Lûgatçe’ye bkz..
• Kâşânî, Abdürrazzak, Istılâhâtü’s-Sûfiyye, Kahire, 1981
• İslâm Ansiklopedisi, M.E.B. Devlet Kitapları, M. Eğitim Basımevi 1979
• Muallim Nâci (1849–1893), İ‘câz-i Kur’ân, İkinci tab‘ı, Dersaâdet, Matbaa-i Nişan Berberyan, 1308
• Tirmizî, Sünen
• İbn Mâce, Sünen
• İmâm Ahmed bin Hanbel, Müsned
• el-Gazâlî, İhyâU Ulûmiddîn
• Hüseyin ed-Devserî, er-Rahmetü’l-Hâbita fî Zikri İsmi’z-Zâti ve’r-Râbita, el-Mektûbât, İmâm-ı Rabbânî hâşiyesinde matbu‘
• Mütercim Âsım Efendi, Kâmus Tercemesi, Bahriye Matbaası, İstanbul 1305;
• İbn Manzur, Lisânü’l-Arab
• Firuzâbâdî, Besâir
• Isfehânî, Müfredeât
• Ahterî-i Kebîr;
• Meydan Larousse, Meydan Yayınevi İstanbul
• Şemseddin Sâmi, Kamûs-i Türkî, Dersaâdet 1317
• Devellioğlu Ferit, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat
• Abdülmecid b. Muhammed el-Hâni, el-Hadâiku’l-Verdiyye
• Ali Kadrî, Risâle-i Bahâiyye
• Muhammed b. Abdullah el-Hâni, el-Behcetü’s-Seniyye
• Buhârî, Sahîh
• Müslim, Sahîh
• İsmail Hakkı Bursevi, Tefsîru Rûhu’l-Beyan
• Şemseddin Nûrî, Miftâhu’l-Kulûb
• Taberânî, Mu‘cemü’s-Sağîr
• Heysemî, Mecmau’z-Zevâid
• Beyhakî, Delâil
• Şevâhidü’l-Hak’tan Vehhâbîlere Cevaplar, Mehmed Emre, Fazilet Neşriyat, İst.
• Risâle-i Kibrît-i Ahmer, Limuharrihî.
• Âdâb-ı Tarîkat-ı Aliyye-i Nakşibendiyye Risâlesi
• Herevî, Menâzilü’s-Sâirîn, s. 29; İbnü Arabî, Istılâhâtü’s-Sûfiyye
• Rûhu’s-Salât Aynü’l-Hayat.
• Ferit Aydın, Tarîkatta Râbıta ve Nakşibendîlik, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2000
• Meyan, A. Fâruk, Dört İmam, Salah Bilici Yayınları, No: 22, İstanbul 1968
• Bilmen, Ömer Nasûhi, Tabakâtü’l-Müfessirîn, İstanbul
• Bursa’lı Mehmet Tâhir Efendi, Osmanlı Müellifleri, Meral Yayınevi, İstanbul.
• Mehmed Fevzî Efendi, Hakîkatü’l-Hürriyet
• el-Gazâlî, Kitâbü’l-Maksadi’l-Esnâ, Şerhu Esmâi’l-lâhi’l-Hüsnâ
• Ahmed b. Mübarek, el-İbrîz
• Çantay, Hasan Basri, Kur’an-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm
• Allâme Zemahşerî, Keşşâf
• İbn Haceri’l-Heytemiyyi’l-Mekkî Şerhu Şemâili’n-Nebî, Süleymaniye Kütüphânesi, Hasan Hüsnü Paşa Kısmı, eski kayıt no: 198
• Prof. İhsan İlâhi Zâhir, eş-Şîa ve’s-Sünne, 1973 Lahor, Terc. Yrd. Doç. Dr. Sabri Hizmetli, Ar. Gör. Hasan Onat, Şîa’nın Kur’an, İmâmet ve Takiyye Anlayışı, Ankara 1984
• Nehcü’l-Belâğa, s. 72-204, Dâru’l-Kütüb, el-Lübnân, Beyrut 1387/1967
• Necmüddin—i Kübra, Te’vilât-ı Necmiye
• Davudoğlu, Ahmed, Kur’ân-ı Kerim ve İzahlı meâli, Çile Yayınevi, İst. 1988
• Ebû Nasr es- Serrâc, Luma’, Kahire 1960
• A. Gölpınarlı'nın Mantıku’t-Tayr tercemesi, MEB, İst. 1990

• Sonraki