İftitah tekbirini alırken elleri kullaklara götürmek bidat mıdır?
*******
İftitah tekbiri için elleri yukarıya kaldırmak sünnettir. Erkekler ellerini baş parmakları kulaklarının yumuşaklarına değecek kadar, kadınlar ise parmaklarının uçları omuzlarının hizasına kavuşacak şekilde memelerinin önüne kaldırıp, o durumda iken ‘Allâhü ekber’ derler. Kadınların ellerini omuz hizasına kadar kaldırması, tesettüre daha uygun düşmesi yüzündendir. Ellerin içleri kıbleye veya birbirine dönük bulunabilir. Parmakları kendi haline bırakıp ne bitiştirmek ne de ayırmak, kendi haline bırakmak gerekir.
Hanefîler vardıkları bu hükümde, aşağıdaki hadislere dayanırlar. Vâil bin Hucr (r.a.) Rasûlullah’ın (s.a.v.) namaza başlarken iki elinikaldırıp tekbir alırken ve ellerini kulaklarının yumuşağına temas edecek şekilde tutarken gördüğünü nakletmiştir. [Buhârî, Sahih, el-Amelü fi’s-Salâti, 316; Müslim, Sahih, Salât, 21-25; Ebu Davud, Sünen, Salât, 115; Tirmizî, Sünen, Salât, 63] Berâ bin Âzib (r.a.) şöyle demiştir: “Rasûlullah (s.a.v.) namaz kıldığı zaman ellerini baş parmakları kulakları hizasında olacak şekilde kaldırıyordu”. [Buhârî, Sahih, Mevâkît, 24; Müslim, Sahih, Mesâcid, 225; Ebu Davud, Sünen, Salât, 115, 116, 178, 181; İbn Mâce, Sünen, İkâme, 15] Enes (r.a.) de şöyle demiştir: “Rasûlullah’ı (s.a.v.) şu şekilde gördüm: Tekbir aldı ve baş parmaklarını kulaklarının hizasına kaldırdı”. [Ebu Davud, Sünen, Salât, 115; 116, 176; İbn Mâce, Sünen, İkâme, 15; Nesâi, Sünen, İftitah, 4, 15, 16, Sehv, 31]
Şâfiî ve Mâlikîlere göre ise erkekler ellerini yalnız omuzlarının hizasına kadar kaldırırlar. Dayandıkları delil, İbn ömer’in (r.anhuma) naklettiği şu hadistir: “Rasûlullah (s.a.v.) namaza başlarken, iki elini omuz hizasına kadar kaldırırdı”. [Müslim, Sahih, Salât, 21-25-26; Ebu Davud, Sünen, Salât, 11; İbn Mâce, Sünen, İkâme, 15, 72; Tirmizî, Sünen, Salât, 76, 110] Hanbelîler bu farklı hadisleri dikkate alarak, isteyenin ellerini omuz hizasına, isteyenin de omuz hizasına kaldırabileceğini söylemişlerdir. [eş-Şevkânî, Neylü’l-Evtâr, 2, 179, 182; ez-Zühaylî, el-Fıkhu’l-İslâmî, 1, 683-684]
Şâfiî ve Hanbelîlere göre, elleri rukûya eğilirken ve rükûdan doğrulurken de kaldırmak sünnettir. Delil, İbn Ömer’den (r.anhuma) nakledilen şu hadistir: “Nebî (s.a.v.) namaza kalktığı zaman, iki elini omuz hizasına kadar kaldırır, sonra tekbir alırdı. Rukû yapmak isteyince yine ellerini yine bunun gibi kaldırırdı. Rukûdan başını kaldırınca da ellerini yine bu şekilde kaldırır ve şöyle derdi: ‘Semiallâhü limen hamideh. Rabbenâ ve leke’l-hamd (Allah, kendisine hamd edenin / övenin hamdini işitir. Ey Rabbimiz, hamd yalnız sana aittir.) [Müslim, Sahih,Salât, 21, 25, 26; Ebu Davud, Sünen, Salât, 115; Tirmizî, Sünen, Salât, 76, 110; Ayrıca bkz. Şürünbülâlî, Nuru’l-İzah, Faslun fî Süneniha; Ebu´l-Hüseyn el-Kudûrî Ahmed bin Muhammed, Kudûrî, Bâbu Sıfati’s-Salâti; Bilmen, Ömer Nasuhi, Büyük İslâm İlmihali, Namazın Sünnetleri bahsi]
N e t i c e
Görülüyor ki; meselenin, birilerinin dediği gibi ‘bid’at’le alakası yoktur, bilakis sünnettir.