Hayırlı günler hocam; sadece arefe günü oruç tutulur mu? Zeynep Demir

*******

Hayırlı günler kardeşim;

Tutulur, caizdir. Hacda / Arafat'ta olmayanların tutması güzeldir. Onlardan da kendisine oruç sıkıntı vermeyecek olanlar tutabilirler. Malumunuz, sevabı çok büyüktür.

Ebu Katade (r.a) anlatıyor: Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Arefe günü tutulan orucun, geçen yılın ve gelecek yılın günahlarına keffaret olacağına Allah’ın rahmetinden ümidim var.” [Tirmizî, Sünen, Savm: 46; İbni Mâce, Sünen, Sıyâm, 40; Müslim, Sahih, Sıyâm, 196]

Atâ el-Horasânî (r.a.) anlatıyor: Ebu Bekir’in oğlu Abdurrahman (r.anhuma), Arefe günü Hz. Âişe’nin (r.anha) huzuruna girdi. Hz. Âişe oruçlu idi. Hararetten dolayı üzerine su serpiliyordu. Abdurrahman ona, “Orucunu boz” dedi. Hz. Âişe (r.nha), “Rasûlullah’ın (s.a.v.), ‘Arefe günü oruç tutmak, kendisinden önceki senenin günahlarına keffâret olur’ dediğini işittiğim halde iftar mı edeyim?’ dedi.” [Hâfız el-Münzirî, et-Tergib ve’t-Terhîb, 2, 112]

Beyhakî’nin bir rivâyetine göre ise Hz. Âişe (r.anha) şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Arefe günü oruç tutmak, bin gün oruç tutmak gibidir.” [Hâfız el-Münzirî, a.g.e., 2, 112]

Yalnız Arefe günü oruç tutmak, o sene hacca gitmeyenler, yani Arefe günü Arafat vakfesinde bulunmayanlar içindir. Bu husustaki hadis-i şerif şöyledir:

Ebu Hüreyre Radiyallâhu Anh anlatıyor: “Rasûlullah (s.a.v.) Arefe günü Arafat’ta oruç tutmayı yasakladı.” [Ebu Dâvud, Sünen, Savm, 63]

Hâris binti Ümmü’l-Fazl rivayet ediyor: Arafat’ta Arefe günü insanlar Rasûlullah’ın (s.a.v.) orucu hakkında ihtilafa düştüler. Bazısı, “O oruçludur” dedi, bazısı da, “Hayır, oruçlu değildir” dedi. Rasûlullah (s.a.v.) Arafat’ta devesi üzerinde vakfede iken ona bir bardak süt gönderdim de onu içti.” [Müslim, Sahih, Sıyam, 110-111]

Hadis âlimlerinin bu husustaki açıklamaları şöyledir:

Hâfız Münzirî (rh.) der ki: “Âlimler, Arefe günü Arafat’ta oruç tutulmasında ihtilaf ettiler.”

İbni Ömer (r.anhuma) dedi ki: “Rasûlullah (s.a.v.), Ebu Bekir, Ömer ve Osman (r.anhum), Arefe günü oruç tutmadılar, ben de tutmuyorum.”

İmam Malik (rh.) ile İmam Sevri (rh.) oruç tutmayı tercih ediyorlardı.

Abdullah ibni Zübeyir (r.a.)  ile Hz. Âişe (r.anha), Arefe günü oruç tutmaya meylediyorlardı.
Atâ (rh.), “Kışın tutarım, yazın tutmam” diyordu.

Katade (rh.)ise, “Arafat’ta duâdan zayıf düşürmezse oruç tutulmasında bir beis yoktur” diyordu.

İmam Şâfiî (rh.), “Hacıların dışındakilere Arefe günü oruç tutmak müstehaptır. Hacılara gelince, duâ yapmak için kuvvet vermesinden dolayı yemesi bana göre daha iyidir” dedi.

İmam Ahmed b. Hanbel (rh.)ise, “Oruç tutmaya gücü yeterse tutar, şâyet yerse bu durum kuvvete ihtiyaç duyduğu bir gündür” dedi.

***

Meşhur Osmanlı âlimlerinden Ahmed er-Rûmî el-Akhisârî (v. 1041 h. / 1632 m.) hazretlerinin meşhur eseri Mecâlisü’l-Ebrâr’da

AREFE GÜNÜ ORUÇ BAHSİ

Ebu Katade Radıyallâhü Anh rivayet ediyor:

Bir adam Rasülüllah’a (s.a.v.);

-“Ya Rasülallah! Arefe günü orucu hakkında görüşünüz nedir?” diye sordu. Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu:

-“Öyle zannediyorum ki; Allâhü Teâlâ geçmiş bir sene ve gelecek bir seneye keffâret kılar.”

Bir başka rivayette, “Zannederim ki Hazret-i Allah kendisinden, (o Arefe’den) bir sene öncesi ve bir sene sonrasını keffâret kılar.” buyurdular.

Arefe günü oruç tutmak Hac’da olmayanlara müstehabdır. Hacılara müstehab değil, aksine hac vecibelerini ve rükûnlarını edâdan âciz kalma tehlikesi bulunduğundan mekruhtur.

Ayrıca bu gün hacılara Allah’ın (c.c.) ziyafet günüdür.

İbni Abbas Radıyallâhü Anhuma Nebi Aleyhisselâm’dan rivayet etti:

“Üç kimse vardır ki, kabirlerinden çıktıkları gün melekler onlarla musafaha ederler: Şehitler, Ramazan ayı orucunu tutanlar, Arefe günü oruçlu olanlar.”

Ebu’d-Derda Radıyallâhü Anh’dan:

“Özellikle (zilhiccenin) dokuzuncu günü oruç tutunuz. Çünkü onda hesap tutan (melekler)in saydıklarından çok daha fazla hayır vardır.”

Said İbni Müseyyeb (r.a.) Ümmü Seleme Radıyallahü Anhâ’dan rivayet etti. Rasül-i Ekrem (s.a.v.) şöyle buyurdular:

“Arefe günü ne güzel bir gündür. Hayır ve bereket günüdür. Rahmet ve mağfiret günüdür. Kim arefe günü oruç tutarsa Allahü Teâlâ ona, (Arafat’ta) vakfede bulunanların sevabından hisse verir, şefaatim ona vacib olur, yüzünü (bütün bedenini) Cehennem ateşinden yetmiş yıl uzaklaştırmış olur.”

HİKAYE

Arefe günü oruçlu olanlar hürmetine

Erneb bin Yusuf Rahmetullahi Aleyh diyor ki:

325 senesinde Arefe gecesi Mescid-i Haram’da namaz kılabilmek için Beytullah’ın yakınında kalmıştım. Yanımda bir adam vardı. Gece namaz kılıyor, gündüz oruç tutuyor, sürekli ibadet ediyordu. İftar esnasında da şöyle dua ediyordu:

“Allahım! Arefe günü oruçlu olanlar hakkı için, beni Arefe gününün sevabında mahrum etme.” Kendisine;

- “Bu duayı çok yapıyorsun, hikmeti nedir?” diye sordum. Dedi ki:

-“Babam da bu duayı çok okurdu. Vefat ettiğinde onu rüyada gördüm. ‘Allah sana nasıl muamele etti?’ dedim. ‘Af ile muamele etti” dedi. “Ne sebeple?” diye sordum. Şöyle cevap verdi: ‘Allahım! Arefe günü oruçlu olanlar hakkı için, beni Arefe gününün sevabından mahrum etme! diye dua etmem sebebiyle. Kabrime konulduğum vakit mezarımın üstüne bir nûr indi. Bana, ‘İşte bu, arefe günü oruçlu olanların sevabıdır, sen bizden istedin, biz de ikram ettik’ denildi”.

Cevahiru’l Bihar’dan: Arefe günü oruç tutmak sünnettir. Ayrıca o gün uzuvları haramdan muhafazaya çok dikkat etmelidir.

Hadis-i Şerif meali: “Arefe günü kim kulağına, gözüne ve diline sahip olursa geçmiş günahları af edilir.”

İbn-i Abbas Radıyallâhü Anhüma’nın rivayetinde ise şöyledir:

“Arefe günü her kim dilini, kulağını ve gözünü (haramdan) muhafaza ederse, iki Arefe arasındaki günahları bağışlanır.” (Ramuz 1/133)

Yine o günü başka meşguliyetlerden feragat edip Rabbine ibadet için ayırmak da sünnettir. [Bkz. http://www.incemeseleler.com/ince-sohbetler/1260-31-sohbet-zilhiccenin-ilk-on-gunu-ve-arefe-gunu.html]

***

Arefe günü ‘hacılar’ın oruç tutup tutmaması, mezhepler arasında az çok ihtilaflıdır.

1- Hanefîler'e göre: Eğer zayıf düşmesine sebep olacaksa, arefe ve terviye (sekiz zilhicce) günü oruç tutumak mekruhtur.

2- Şâfİîler'e göre: Hacı Mekke'de oturuyor da gündüzün Arafat'a gitmişse ,arefe günü oruç tutması evlânın hilâfına bir hareket olur. Geceleyin giderse, oruç tutması caizdir. Fakat hacı, Mekke li değil de misafir olursa, ona .oruç tutmamak sünnettir.

3- Hanbelîler'e göre : Hacı Arafat'ta vakfeye gece duracaksa, oruç tutması mendûb, gündüz duracaksa mekruhtur.

4- Mâlİkîler'e göre : Terviye ve arefe günleri hacılara oruç tut­mak mekruhtur.

• Önceki
• Sonraki