Selamun aleykum hocam..bayramınız mübarek olsun..

benim sorum ; bu arefe cuma gününe denk geldi. Terviye günü oruç tutamamiş bir kimse tek arefe günü yani cuma günü oruç tutabilirmiydi..geçti ama arkadaşlar ile bayağı tartıştık..çoğu olmaz dedi.. Tek cuma orucun hükmü tahrimen mekruh mudur? Ceyla

*******

Ve aleyküm selam kardeşim; bilmukabele sizlerin de bayramınız mübarek olsun.

Aslında bu husus, tartışmayı gerektirecek bir mesele değil. Müçtehitlerimiz hemen her mevzuda olduğu gibi, bu hususta da nasıl hareket etmemiz gerektiğini içtihatlarıyla ortaya koymuşlar. Bize de sadece buna uyup uygulamak kalmış.

Evet, Zilhiccenin birinden dokuzuna kadar nafile oruç tavsiye edilmiş, efdâl olan bu. Bunu yapamayanların en azından sekiz ve dokuzuncu günleri tutmalarına işaret edilmiş. Onu da yapamayanlardan, daha önceki bir cevabi yazımızda belirttiğimiz üzere, hiç olmazsa arefe gününü oruçlu geçirmeleri hatırlatılmıştur. Tabii bu ifade, o gün oruç tutulabileceğine dair mutlak bir hüküm. Bunu bir nebze açacak ve eğer bu seneki gibi 'arefe cuma gününe denk gelirse nasıl olacak' dersek, bunun cevabı;

Senenin mübarek günlerini oruçlu geçirmeyi âdet edinenler için, arefe veya kandil cuma veya cumartesiye denk geldiği takdirde, sadece bu günlerde oruç tutmaları mekruh olmaz. Nitekim hadis-i şerifte, "Sizden biri âdeti olan bir orucu tutuyorsa, bir mahzuru olmaz" buyrulmuştur. [Bkz.Neylü'l-Evtâr, 4, 249; Vehbe Zuhayli, el-Fıkhu`l-İslâmî ve Edilletuhu (Terc. İslam Fıkhı Ansiklopedisi), 3, 124] Aksi takdirde mekruhtur, tenzîhî kerahetle birlikte caiz olur. Yani mübarek günlerde oruç tutmayı alışkanlık haline getirmeyenlerin, arefe ve kandil de olsa hafta içerisinde sadece cuma veya cumartesi günü oruç tutmaları, biraz önce de belirttiğimiz gibi, tahrîmen değil ama tenzîhen mekruh olur. Bu meseleye esas teşkil eden hadis-i şerifler şöyledir:

“Cuma günü bir bayram günüdür. Bayram gününüzü oruç günü yapmayın.” [İmam ahmed, Müsned, 2, 303] “Üzerinize farz olan oruç müstesna, cumartesi günü oruç tutmayınız.” [İbn Mâce, Sünen, Sıyam, 38] “Cumartesi ve pazar günleri müşriklerin bayram günleridir. Ben onlara muhalefet etmek isterim.” [Neseî, Sünen, Cum’a, 1] "…günler arasında oruç tutmak için sadece cuma gününü tahsis etmeyin. Ancak sizden biri âdeti olan bir orucu tutuyorsa bu müstesnadır." [Neylü'l-Evtar, 4, 249; Vehbe Zuhayli, a.g.e., 3, 124]

Bu hadis-i şerifler, yalnızca cuma veya cumartesi günleri oruç tutmamayı tavsiye etmektedir. Dolayısiyle bugünlerde oruç tutmanın, yani sadece cuma ve cumartesi oruçlu bulunmanın mekruhluk derecesi de, tenzîhîdir. Bu kerahetin kalkması için, mâlum olduğu üzere bir gün öncesini veya bir gün sonrasını oruçlu geçirmek gerekir. Mesela cuma günü oruçlu bulunmak isteyen kimse, ya perşembe gününden itibaren oruç tutar veya cuma ile birlikte cumartesiyi de oruçlu geçirmesi gerekir. Yine cumartesiyi oruçlu geçirmek isteyen kişi cumayı veya pazarı o güne eklemesi lâzımdır. Bu meselede ulemanın izahı bu yöndedir. 

• Önceki
• Sonraki