"İnşâallah" demek
Halis ECE tarafından yazıldı.Hocam Selamun Aleykum
Hocam bi başka hocadan duydum inşallah demek o kadar kolay bi mesele deil dedi şimdiki insanlar inşallah dedikleri zaman bakarız anlamında kulanıyolar benimde aklıma takıldı bende çok kullanırım mesela bi arkadaş bana akşam bana uğra dediği zaman inşallah derim yalan konuşmamak için tamam gelecem desem gitmessem yalan atmış olurum bende tamam gelecem demek yerine inşallah diyorum veya tekrar bi örnek evden bişi istedikleri zaman yine inşallah getiririm diyorum yani yalan konuşmamak için kullanıyorum sizce bi sakıncası varmı varsa verdiğim örneklerden yalan konuşmamak için ne tavsiye edersiniz.
ALLAH Razı Olsun.
*******
Ve aleyküm selam.
Gayet iyi ve yerinde kullanmışsınız, diyecek bir şey yok. Tabii ki yaptığımız-yapacağımız-yapmak istediğimiz her şey meşiyyet-i ilahiye bağlı. Allah Teala dilemezse kim neyi, nasıl yapabilir ki?
Efendim birileri ‘inşâallah’ demeyi ‘bakarız’ anlamında kullanıyor. Olabilir. Bakacak tabii. O anda kesin olarak nerden bilebilir ki, o işin öyle olabileceğini, öyle gerçekleştirilebileceğini veya bir yere gidip gidemeyeceğini?
Kişinin niyetinin ne olduğunu ise ancak Allah (c.c.) ve kendisi bilir. İslâm hukuk ve ahlâkında “ed-Da’vâ bi’l-murâdi bâtıletün: Murâd ile dâva bâtıldır.” kaidesi esastır. O bakımdan, ‘burada şunu kastediyorsunuz, bunu demek istiyorsunuz’, gibi bir iddia da geçerli olmaz. Kimsenin niyetini sorgulama yetkisine sahip değiliz, buna hakkımız da yok. Ayrıca bu sözle şayet kişinin maksadı işi savsaklamak olmayıp, ‘Allah dilerse yapabiliriz, olabilir, bir çaresine bakarız’ demek ise, bu üslûp neden ve niçin yanlış olsun. Tam tersine, çok güzel olmuş olur.
‘İnşâallah’ lafzının kullanılmaması gereken yer, duaların sonudur ki, günümüzde de bu hataya düşmeyen hemen hemen yok gibidir. Halbuki Efendimiz (s.a.v.) tarafından duayı meşiyyet-i ilahiye havale etmemiz istenmiyor… Hz. Mevlâ’nın kesin olarak kabul edeceğine inanarak yapmamız gerektiği hatırlatılıyor. Nitekim Hz. Enes’ten (r.a.) gelen bir rivayet şöyledir:
“Rasûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: "Sizden biri dua edince 'Yâ Rab! Dilersen beni affet! Yâ Rab! Dilersen bana rahmet et! demesin. Bilakis, azimle (kesin bir uslûbla) istesin." [Buhârî, Sahih, Deavât, 21, Tevhîd, 31; Müslim, Sahih, Zikr, 7, Hadis no: 2678-79; İmam Mâlik, Muvatta’, Kur’an, 28 (1, 213); Tirmizî, Sünen, Deavât, 79, Hadis no: 3492; Ebû Dâvud, Salât 358, (1483); İbnu Mâce, Dua 8, H. no: 3854]
Binaenaleyh günlük hayattaki konuşmalarımız esnasında kullandığımız "inşâallah" kelimesini dua ederken kullanmamamız icap ediyor. Mesela "Allah râzı olsun inşaallah" dediğimizde, "Allah dilerse râzı olsun" anlamı çıkar. Onun için doğru ve güzel olan, kısaca “Allah râzı olsun” dememizdir. Buna dikkat etmemiz lazım. Bu güzel mefhumun yeri, daha çok temennî cümleleridir.