Selamun ALeykum Halis Bey,

Tayfur Demirel bey verdi mail adresinizi. Ismim Levent Bursa İnegolden.

Banka uzerinden Hisse senedi, altın ve gumus  alım satımı ile ilgili bir sakınca varmıdır dinen ?

Suleyman efendi (KS) cematinden degilim, yanıtı avam dilinde olursa anlamamız daha kolay olur.

Allah razı olsun simdiden.

Soru: Levent Cetiner tarafından yazıldı. Kategori: Soru – Cevap

*******

Ve aleyküm selam.

Değerli kardeşim;

1. Öncelikle ifade etmek gerekirse, bir defa şu anda işleyen borsa sistemi dinî yasaklardan uzak ve temiz değil. Mutlaka bir noktada haramlık bulaşıyor bunların pek çoğuna... Ama şirketlerin çalışma alanları dolayısiyle, ama bu işin uygulaması hususunda… Zira bu sahada doğru dürüst yürüyen bir faaliyetten söz edemeyiz maalesef. Yani işlem ya hayali kâğıt üstünde ya yalanla-dolanla-aldatmayla (gerçek olmayan abartılı reklam veya başka yollarla) yürüyen bir durum var ortada… Başka bir ifadeyle, belli kişi ve kuruluşların, spekülatörlerin elinde bu sektör… Dolayısiyle batma da var çıkma da var… Varoğlu var bu alanda. O bakımdan buna, bir nevi kumar gibi de diyebilirsiniz. Hemen hepsi de ya bizzat ya da faaliyet sahaları bakımından şaibeli (hileli-kusurlu). Bu itibarla bırakınız banka falan-filan aracılığını, doğrudan borsa işine girmenizi dahi tavsiye etmeyiz, edemeyiz. Ne dinî, ne de ticarî kazanç bakımından… Çünkü belli kişi ve kuruluşların âdeta oyuncağı halinde bugün için borsa.

Meselenin geniş açıklaması için lütfen aşağıdaki linklere bkz.

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/1036-borsa.html

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/817-borsaya-girmek.html

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/1944-borsa-yla-ilgili-gorusler.html

***

2. Altın ve gümüş alım-satımına gelince… Fıkıh kitaplarımızda şöyle ifâde edilmiştir: Sarf, yani paranın (para değeri olan bir nesenin) para ile satılması eğer cinsleri bir ise, meselâ altının altın ile satılması gibi, bu muamele üç şartla caizdir. Her ikisinin de peşin, eşit ve aynı anda teslim edilmeleri gerekir. Bu şart, söz konusu meseleyle ilgili hadis-i şerifte, “yeden bi yedin” lafzı ile ifade olunmuştur. Dolayısıyla taraflar birbirinden ayrılmadan önce bedelleri kabzetmelidirler. Hadislerde gelen, “yeden bi yedin”, “hâe bi hâe” ibareleri, yani ‘peşin olarak’ ifadeleri buna delâlet etmektedir. Buna riayet edilmediği takdirde veresiye faizine (ribe’n-nesîe’ye) düşülmüş olacaktır. Esasen sarf akdinin en önemli özelliği de budur. Yani peşin yapılmasıdır.

Birisi altın, diğeri gümüş (veya para) olmak suretiyle cinsleri bir olmadığı takdirde ise, sarf iki şartla caiz olur. Her ikisi de peşin olacak ve aynı anda teslim edileceklerdir, ama eşit olmaları gerekmez. Bankanın işleminde de bu şartalar gözetilirse caiz olur, yoksa caiz değildir. Her ikisinin de, yani alınan altının da karşılığı olan paranın da peşin ve aynı anda teslimatının olması gerekir.

Buna göre günümüzde bankaya yatırılan paraların görevli tarafından teslim alınarak, bunlara mukabil gelen altın miktarının hesaba kaydedilmesi de bir nevi (hükmen) kabz olarak değerlendirilebilir, diyenler olsa da, asıl ve fiilî kabza itibar etmek, herhalde daha doğru ve daha isabetli olacaktır. (Muhakkak ki her şeyin en doğrusunu Allahu Teâla bilir.)

Altın hesaplarıyla ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli problemlerden birisi de, hesaba gram cinsinden kaydedilen altınların, gerçekte bir karşılıklarının olup olmadığıdır. Zira müşterilerin satın aldıkları altınların bankalarda reel bir karşılığının mevcut olup olmaması fıkhî hüküm açısından önem arz etmektedir. Banka hesaplarındaki yazılı altın miktarları, gerçekte mevcut olan altın miktarı hakkında bilgi vermelidir. Yoksa bunların bizatihi altın olmadığı aşikârdır. Dolayısıyla tamamen farazî (varsayıma dayalı) olarak gerçekleştirilen altın alım-satımını tecviz etmek mümkün değildir. Bu açıdan bankalar, ya ellerinde mevcut olan altınları müşterilerine satmalı ya da müşterilerin talebine göre hemen altın borsasından altın satın almalıdırlar. Aksi takdirde ma’dûmun (yok’un, yani olmayan bir şeyin) satımı gündeme gelecektir ki, bu da hadis-i şeriflerde yasaklanan bir akit türüdür.

Meseleyle ilgisi bakımından lütfen şu linke ve o link içinde gösterilen yazılara da bkz.

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/3302-internet-uzerinden-altin-alip-satmak.html

• Önceki
• Sonraki