“Her şey Allah’ı zikrediyor, çalgı aletleri de zikrediyor mu?”

Şöyle bir soru geldi:

Kâinattaki bütün eşya varlıklar hz Allahi zikr ediyor ağaç taş vs. Çalgı aletleri de bunlardan yapılıyor; dolayısıyla bu alrtler de hz Allahı zikr eder mi? deniliyor.

Mantıken zikr etmez diye biliyorum ama bununla ilgili hadis-i şerif, ayet-i kerime veya Mektubat-ı şerifeden bir delil var mı acaba hocam?

Yardımcı olabilir misiniz hocam

Soru: Betül tarafından yazıldı. Kategori: Soru – Cevap

*******

Selamün aleyküm.

Değerli kardeşim;

Bilindiği üzre dinimizde her şey için illâ da edille-i şer’iyye-i asliyyeden yani Kitap, Sünnet ve İcma’dan delil aranmaz. Bildiğiniz üzere bunlara ilaveten Kıyas da vardır. Ayrıca edille-i şer’iyye-i fer’iyyeleri de unutmamak lazım. Kaldı ki dile getirdiğiniz sözde soru, ahkâm ile de ilgili değil. Bilakis akıl-fikir karışıklığını, gönül bulanıklığını hedef alan kuruntudan ibaret, mâlâyâni tasnifine giren tuzak bir sualdir. O bakımdan öncelikle ifade etmemiz gerekirse; bunlar, Bektaşî / Kızılbaş / bî-namaz sorularıdır, cevap vermeyi dahi gerektirmez.

Zaman-zaman hatırlattığımız gibi, her şeyde liyâkat önemlidir; halktan gelen sorular da bu genel kaidenin dışında değildir. Binaenaleyh sıkça karşılaştığımız üzre, bazı soruların da cevaba liyâkati yoktur. Bu da onlardan biridir.

Kaldı ki bahse konu varlıklar Allah’ı zikrederse eder, etmezse etmez; kimi ne kadar alakadar eder! Çünkü asıl itibariyle sünnetullah icabı insan ve cinnin dışında “iman edin” emriyle muhatap ve mükellef olan başka bir varlık yok kâinatta…

Ancak, meseleyi umûmi mânâda ele alarak kısaca şunları söyleyebiliriz:

Mâlum olduğu üzere, سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

Meali: "Göklerde ve yerde bulunan herşey Allah'ı tesbih etmektedir. O öyle güçlüdür, öyle hikmet sahibidir. Göklerde ve yerde bulunan her şey Allah'ı tesbih etmiştir. O Azîz'dir, Hakîm'dir (O öyle güçlüdür, öyle hikmet sahibidir)." [Hadîd suresi, 1]

Ayet-i kerimedeki "Her şey Allah'ı tesbih etmektedir" İlahî beyanı, çeşitli meallerde te’vil edilmiştir. Canlı varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri, O'nun her çeşit eksik ve noksanlıklardan ve yüce şanına yakışmayan şeylerden berî olduğunu dil ile ifade etmeleridir. Bütün âlimler, canlı varlıkların Allah'ı bu üslûb ile tesbih ettiklerini söylemişlerdir.

Fakat canlı olmayan varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri hususunda, farklı görüşler mevcuttur.

a) Bazı âlimlere göre, canlı olmayan varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri, O'nun hâliqıyyetine/yaratıcılığına, gücünün-kuvvetinin her şeye yettiğine delil olarak gösterilmeleridir. Bu şeylerin varlığı, Allah'ın büyüklüğüni, yüceliğini göstermektedir. Onların bu hâli, tesbihleridir.

Bazı âlimler de, cansız varlıkların canlı varlıklar gibi Allah'ı zikrettiklerini söylemişler ve bu hususta delil olarak da şu ayeti göstermişlerdir:

تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا

Meali: "Yedi semâ (gök) ile arz (yer) ve bunların içinde bulunanlar, Allah'ı tesbih ederler. O'nu hamd ile tesbih etmeyen hiçbir varlık yoktur. Lâkin siz, onların tesbihlerini iyi anlamazsınız. Şüphesiz O, halîmdir (çok re'fetli, pek merhametlidir, sabûrdur, lûtf ile muâmele edicidir, ceza vermekte acûl değildir) gafûrdur (çok bağışlayandır)." [İsrâ suresi, 44]

Bu görüşte olan âlimlere göre, cansız sanılan her şeyde, insanların fark edemedikleri bir canlılık vardır. Bütün eşya, atomlardan meydana gelmiştir. Atomun çekirdeği etrafındaki elektronlar, akla şaşkınlık verecek bir hızla dönmektedir.

b) Bazı âlimlere göre ise, kâinattaki her şey, canlı ve cansız bütün varlıklar, Allah'ın emrindedirler. Allahu Teâla, dilediği gibi bu varlıklarda tasarrufta bulunur. Her şey onun emrinin karşısında teslimiyet içerisindedir. Onların tesbihleri, bu teslimiyetleridir. [Bu te’vil ve açıklamalar için muhtelif tefsirlere bakılabilir.]

• Önceki
• Sonraki