Camilerde mahfilde imama uymak caiz mi?

Selamün aleyküm hocam, cami ve mescitlerin alt ve üst katlarında mesela mahfilde imama uyarak namaz kılınabilir mi, bu caiz olur mu?

Soru: Huzeyfe tarafından yazıldı. Kategori: Soru - Cevap

*******

Ve aleyküm selam kardeşim;

Mahfilde ya da başka bir ifadeyle caminin-mescidin alt veya üst katında imama uyarak namaz kılınabilir, caizdir. Çünkü bir mescidin içi ve arsası mescid olduğu gibi, semaya kadar olan bütün üst tarafı da mescid hükmündedir.

Cemaatle namaz kılınırken imamla cemaatin yerlerinin hakikaten veya hükmen bir olması gerekir. Alt ya da üst katta bulunanların yerleri hükmen, sermafildekilerin yerleri ise hakikaten imamla bir / beraber demektir ki, bu birlik, safların bitişik olmasıyla sağlanır. Kısacası, eğer namaz aynı bina içinde kılınıyorsa, içerdekilerin mekânları bir sayılır.

O bakımdan, çok katlı binalarda mescit olarak kullanılan bir katta cemaatle namaz kılınırken, bu kat cemaati almadığı takdirde, alt veya üstten bu kata bitişik katlarda duran cemaatin, müezzinin tebliği ile imamın intikallerinden haberdar olmaları halinde, imama uymaları sahihtir. İmamı veya imamı gören cemaati görmeleri şart değildir.

Eğer ses bağlantısı (intikal) hoparlör vasıtası ile oluyorsa, kesilmesi durumunda, imamın hareketlerinin takip edilememesi sebebiyle imama uyanların namazları fasit olur / bozulur. [Bkz. İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, I, 369-370, 394; Abdurrahman el-Cezîrî, Kitabu’l-Fıkhi ale’l- Mezâhibi’l-Erbea, I, 415]

Hâsılı burada esas olan, cemaatin ya imamı görmesi veya imamı göreni görmesi ya da sesini duyması gerekir. Veyahut da aynı mahalde olmaları lazım gelir. Bunlardan biri varsa, alt katta, üst katta, mahfilde, sağda-solda bulunmak fark etmez, imama uymak caizdir.

***

Bilindiği üzere cemaatle kılınan namazlarda sünnet olan, cemaatin dağınık olarak durmaları değil, saf tutmalarıdır.

Namazda safların düzgün olması, safta bulunanların biribirlerini huzursuz etmeyecek şekilde sürtünmeden sık durulması yani arada boşluk bırakılmaması gerekir. Fakat yanındakine sıkıntı verecek, onun huzurunu kaçıracak tarzda değil elbette. Hele de güç gösteri yapar gibi birbirini iterek, dirsekleyerek hiç değil.

Safların tertibi ile ilgili bir hadis-i şerifte Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuşlardır:

“Saflarınızı düzgün tutun; zira safların düzeltilmesi, namazın kemâlini sağlayan (eksiklerini giderip tam olmasını temin ile kıymetini-sevabını yükselten) şartlardandır.” [Buhari, Sahih, Ezan 132, 72, 74, 76; Müslim, Sahih, Salat 124, Ebu Davud, Sünen, Salat 94; Nesai, Sünen, İmamet 27, 28, 30]

Saflarların düzeni ile ilgili olarak ayrıca bkz. http://www.halisece.com/namaz/2344-cemaat-ve-saf-duzeni.html

***

Cami içerisinde imam ile cemaat arasındaki mesafenin fazla olması, imama uymaya ve namazın geçerli olmasına engel değilse de, mâzeret olmadıkça bir kişinin saftan ayrı tek başına imama uyması mekruhtur.

Buna göre müezzinin saflardan ayrı durması da âdaba uygun değildir. [Kâsânî, Bedâiu’-Sanâi’, 1, 392, 512; el-Cezîrî, a.g.e., s. 160]

Ancak mikrofon kullanma ihtiyacı gibi bir mâzerete binaen müezzinlerin cami içindeki yerlerinden imama uymalarında bir mahzur / sakınca yoktur. Bununla beraber mümkünse şayet, yanında iki-üç kişinin veya en azından bir kişinin daha bulunması güzel olur.