Eshel marka çorap mestler

Selamünaleyküm bu piyasada satılan Eshel marka mestleri gördünüz mü kalınlığı iyi fakat ayakta duramıyor diyanet fetva vermiş diyorlar ama benim kalbim kanaat etmedi bu hususta ne dersiniz

Soru: Burhan tarafından yazıldı. Kategori: Soru - Cevap

*******

Ve aleyküm selam.

Mest kullanmaya alışık birisi olmadığım için bu hususla pek de ilgilenmiyorum. O bakımdan sözünü ettiğiniz “Eshel marka çorap mestler”in mahiyeti/evsafı/keyfiyeti hakkında sağlıklı bir bilgiye sahip değilim. Daha önce “Termal mest” sorulmuş ve onu araştırıp cevaplamış idik. Bkz. http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/3512-termal-mest-uzerine-mesh-sahih-olur-mu.html Aralarında bir fark var mıdır, yok mudur bilemiyorum. Binaenaleyh mestle alakalı umumi manada fıkhî bilgiler verip, bunun kararını size / okurlara bırakalım.

***

Çorap üzerine meshetmek

İbn Kudame (rh. v. 620) el-Muğnî adlı eserinde (Hanbelî fıkhı) İbn Münzir‘den (r.aleyh. 242/856-319/931) yapmış olduğu nakle göre ashab-ı kiramdan (r.anhum) dokuz zât, deriden yapılmamış veya tabanı deriyle kaplanmamış çorap üzerine mesh etmeyi caiz görmüşlerdir. Bunlar; Hz. Ali, Ammâr, İbn Mes’ud, Enes, İbn Ömer, el-Bera’, Bilâl, İbn Ebî Evfâ ve Sehl bin Sa’d dir (r.anhum) [Bkz. A.g.e. ve müellif]

Aynı şekilde el-İmrânî’nin (rh.) el-Beyân adlı eserindeki açıklamasına nazaran Hz. Ömer (r.a.), İmam Serahsî‘nin (rh. v. 483) kaydına göre de Hz. Ebu Bekir (r.a.) çorap üzerine meshi caiz gören ashaptandır. [Bkz. es-Serahsî, el-Mebsût]

Hanefî mezhebinin en temel eseri Kitabu’l-Asl’da; çorap üzerine meshin İmam-ı Azam Ebu Hanîfe’ye (rh.) göre caiz olmadığı, İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’e (rahımehumallah) göre caiz olduğu ifade edilmiştir. [Bkz. İmam Muhammed, a.g.e.]

İmam-ı Azam Ebu Hanife’ye (rh.) göre mest; deri ve benzeri maddelerden ayağa giymek maksadıyla yapılan, ayakları topuklarla birlikte örten, içine hemen suyu nüfuz ettirmeyen ve ayağa giyildiğinde bağlamaksızın kendi kendine durabilecek bir nevi ayakkabıdır. Buna göre çorabın tamamı veya tabanı deriyle kaplanmışsa mesh yapılabilir. Böyle olmayan çoraplar yürümeye dayanıklı olmadığından ince çorap mesabesinde kabul edilmiş, dolayısıyla üzerine mesh yapmak caiz görülmemiştir. [Bkz. es-Serahsî, a.g.e.]

İmam Serahsî el-Mebsût isimli eserinde, mezhepte sahih olan görüşün İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’in (rahımehumallah) görüşü olduğunu söylemiş ve sözlerine şöyle devam etmiştir: İmam-ı Azam Ebu Hanîfe (rh.) ölüm döşeğindeyken bu görüşünden vazgeçmiş ve talebeleri İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’in (rahımehumallah) görüşüne katılmıştır. Bunu, hastalandığında kendisini ziyarete gelenlere söylediği şu sözünden anlıyoruz: “İnsanlara caiz görmediğim şeyi yapıyorum.”

Gerek sahabe nakillerinde gerekse Zâhiru’r-Rivaye’de bahsi geçen çorabın, günümüzde mesh yapılmaya uygun diye satılan çorapları kapsayıp kapsamadığını anlayabilmemiz, kaynaklarımızda geçen çorabın mahiyetiyle ilgili bilgilere göz atmamızı gerektirir.

İmam Ahmet b. Hanbel, İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’e (rahımehumullah) göre çorap, altını göstermeyecek ve kendisiyle yürünecek kadar sağlam ve sık örülmüşse ve giyilen ayakta bağlamaksızın kendi kendine durabiliyorsa üzerine mesh yapılması caiz olur. [Hanefî kitaplarında bu miktarın en azı, bir fersah olarak değerlendirilmiştir. Bkz: es-Serahsî, el-Mebsût, 1 fersah 3 mildir. Bir mil; 1.609344 metreye tekabül etmektedir. 1.609344 x 3 = 4.828032 m.’dir (Yaklaşık 5 km.).

İmam Şâfiî’ye (rh.) göre çorap üzerine meshin caiz olabilmesi iki şarta bağlıdır.

1- Çorap sık örülmüş olacak. Su geçirecek kadar şeffaf olmayacak.

2- Sık örüldüğü halde altı deri olacak.

Şâfiî mezhebine göre sık örülmüş olsa bile altı deri olmayan çoraba mesh yapmak caiz olmaz. [Bkz. el-İmrânî, el-Beyân]

Hanbelîler meshin sahih olması için çorabın, yürümeye elverişli olması ve yürürken ayaktan düşüp çıkmamasını şart koşmuşlar, ancak tabanının deri olmasını şart koşmamışlardır. [İbn Kudâme, el-Muğnî]

Gelelim mest nasıl olmalı sorusunun cevabına…

Bu nakillerden anlaşılan, fukahanın neredeyse tamamı günümüzde sıklıkla kullandığımız ince, altını gösteren ve sokakta yürümeye elverişli olmayan çoraplar üzerine mesh yapmaya izin vermemişlerdir.

Ancak yün, keten gibi kalın iplikten sık olarak örülen veya buna benzer (emsâl) dayanıklı kumaştan üretilen yaklaşık 5-6 km. yürümeye elverişli ve ıslandığında suyu hemen içine geçirmeyen, bir de bağ ve lastik yardımı olmaksızın giyilen ayakta durabilecek vasıfta/keyfiyette/nitelikte olan çoraplar üzerine mesh etmek caiz olur. Piyasada, mesh etmeye elverişli diye satılan çorapların bu vasıfları haiz oldukları üreticileri tarafından beyan edilmektedir. Nitekim bizler de bunların bir kısmını (termal mest gibi) incelediğimizde bu özelliklere sahip olduklarını gördüğümüzden bunlar üzerine mesh etmenin caiz olacağını söylemiş idik. Şunu da ifade etmek gerekir ki, bu özelliklere sahip olan şey, velev ki mest olarak satılmasa da üzerine mesh yapılması caiz olur. Ayrıca şu linke de bkz. http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/3511-mest-uzerine-giyilen-coraba-mesih-caiz-mi.html

N e t i c e

Bütün bu açıklamalardan sonra yapmanız gereken, bahsettiğiniz “Eshel marka mestleri” inceleyip kararınızı ona göre vermenizdir. Nitekim Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.), “İstefti kalbeke ve levi’f-tâke’l-müftîn: Müftüler sana fetva verseler de, sen bir de kalbine sor / danış” [Hadis için bkz. Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 194] buyuruyor. Binaenaleyh takip etmemiz gereken en doğru, en isabetli yol ve usûl de bu olmalıdır herhalde...