Evlat edinme ve emzirme

Selamün aleyküm hocam. Dinimizde evlat edinme var mıdır, varsa hükmü nedir? Bebekken evlatlık alınan erkek çocuğu evlatlık alan anne emzirirse, o anneye, alınan bu erkek çocuğu nâmahrem olur mu? Teşekkür ederim. (İsim mahfuz)

*******

Ve aleyküm selam kardeşim;

Hemen belirtelim; İslamiyet evlat edinmeyi kaldırmıştır. Evlat edinilen çocuk nâ-mahremdir; kız ise evin beyine, erkek ise hanıma nikâh düşeceğinden, bu çocuklar büyüdüğünde, evin beyi veya hanımıyla yalnız kalmaları caiz olmaz.

Meseleyi biraz daha açmamız gerekirse, evlâtlık müessesesinde yukarıda kaydettiğimiz mahzurlar söz konusu olduğu için dinimizde yasaklanmıştır.

Bir defa meşru olmayan bir yolla, başkasının çocuğunu kendi evlâdı yerine getirerek, haksız ve sahte bir muamele yapılmaktadır. Yabancı bir çocuğu evlât kabul etmek, bir nevi mukaddes olan nesil meselesini tahrif etmek, çocuğun asıl ana-babasının unutulmasına sebep olmaktır.

İkinci olarak da bu çocuk büyüyünce, aile içerisinde mahremiyet hususlarına gereğince ve yeterince riayet edilemeyecektir. Tesettür, bakma ve temas-dokunma gibi durumlara uyulmayacak / uyulamayacaktır. Erkekse ailenin bütün kadınlarıyla bir arada bulunacak, kızsa ailenin bütün erkekleriyle birlikte yaşayacaktır.

Halbuki evlat edinilen çocuk, ister kız olsun ister oğlan; evin hanımı onun annesi olmadığı gibi, o ailenin akrabası da evlâtlığın ailesi sayılmaz, bir yabancıdan farksızdır. Dolayısıyla bunlar büyüdüklerinde, aile içinde bulundukları müddetçe, devamlı haramla yüz yüze kalacaklardır.

***

Netice olarak, başkasının çocuğunu evlât edinmekle öz çocuk gibi hak ve vazifeler / mükellefiyetler meydana gelmez. Evlât edinenin nafaka ve eğitim masrafları yükümlülüğü olmaz. Aralarında bir hısımlık doğmadığı için evlenme engeli de meydana gelmez. Miras cereyan etmez, birbirlerinin mirasçısı olamazlar... Ancak nesebi bilinmeyen bir çocuğu, bir kimse "bu benim oğlum veya kızımdır" diye ikrarda bulunsa, bu çocuk onu tasdik etsin veya etmesin, nesebi ondan sabit olur ve aralarında miras cereyan eder.

Diğer yandan evlâtlıkla, süt hısımlığı birbirinden farklıdır. Süt hısımlığı, bir kadının kendine ait olmayan süt emme yaşındaki bir çocuğu emzirmesiyle meydana gelir ve öz çocuk gibi evlenme engelleri doğar. Buluntu çocuk da, öz çocuk gibi sayılmaz. [Elmalı’lı, Hak Dini Kur'an Dili, V, 3869-3900; Mehmed Zihnî Efendi, Nimet-i İslâm, İstanbul, 1316 Hicrî, 3. Kısım, 271, 273]

Hâsılı, dediğiniz gibi evlatlık edinen evin kadını, şayet sütü var da çocuğu emzirirse, haliyle onun sütannesi ve nâ-mahremi olur. Bu itibarla söz konusu mahzurlar ortadan kalkar. Bu da bir hal çaresi / çözüm yoludur.