Müellifin Kısa Hâl Tercemesi
Halis ECE tarafından yazıldı.AYNÜ’L-HAKÎKA fî RÂBITATİ’T-TARÎKA
(Tarikatte râbıta, hakikatin ta kendisidir)
Mehmed Fevzî Efendi
(Eski Edirne Müftüsü)
Terceme-Sadeleştirme-Tahkik-Tahriç ve Ta'lîkat
Halis ECE
Müellifin Kısa Hâl Tercemesi
Müellif, el-Hâc Mehmed Fezvî b. Ahmed (rh.), eski Edirne müftülerinden âlim, ârif, fâzıl bir zâttır.
Hicrî 1242’de (M. 1826) Denizli'ye bağlı Yârangüme kasabasında (şimdiki adıyla Tavas ilçesi) dünyaya gelmiştir.
İstanbul, Edirne ve daha bir çok büyük İslâm beldelerinde ikâmet etmiş ve Hicrî 1318 (M. 1901) yılında 76 yaşında iken İstanbul’da vefat etmiştir. Na‘ş-ı şerîfi Fâtih Câmii hazîresinde medfûndur.
Mehmed Fevzî Efendi çok çalışkan bir âlimdi... Tefsir ve diğer ilimlere dair altmıştan fazla eseri vardır. Tefsirleri bazı sûrelere aittir... Bunlar; kimi kısa, kimileri de uzunca te’lif edilmiş eserlerdir. Arapça-Farsça ve Türkçe yazılmış bir kısım manzûmeleri de vardır.
Eserlerinden bazılarının bir listesi, “Hakîkatü’l-Hürriyet” isimli kitabının sonunda mezkûrdür.
Mehmed Fevzî Efendi, evvela Hâdimî Saîd Efendi’den, sonra da Manisa müftüsü Evliyâzâde Ali Rıza Efendi’den ilim tahsil etmiştir.
Hicrî 1256 Ramazanı’nda İzmir’de, 1257 Ramazanı’nda İskenderiye’de tefsir okutmuştur.
Yine 1257 senesinde Hicaz’a gidip, 1259 yılına kadar Mekke-i Mükerreme’de mücâvir kalmış, yani kendini o mübârek beldenin hizmetine adamış; Ka‘be-i Muazzama’da Rükn-i Yemâni karşısında Arapça tefsîr-i şerif dersleri vermiş ve Aliyyü’l-Kârî’nin (rh.) “Menâsikü’l-Hacc”ını da Türkçe olarak okutmuştur.
Daha sonra Manisa’ya dönerek müteaddit ilimlerden icâzet almıştır.
1263 yılında ise Edirne’ye gidip, orada yirmi sene ikâmet ederek, o güne kadar tahsil etmiş olduğu ilimleri tâliplere okutup öğretmekle meşgul olmuştur. Bu esnada iki defa icâzet vermiş, orada kaldığı süre içerisinde üç medrese te’sis etmiş ve bir müddet şehrin müftülüğünü de yapmıştır.
Sonra müftülükten istifa ederek İstanbul’a gelmiş, vefâtına kadar da burada ikâmet etmiştir.(1) (Rahmetüllâhi aleyhi ve aleyhim ecmaîn.)
(1) İstifade edilen kaynaklar:
a) Bilmen, Ömer Nasûhi, Tabakâtü’l-Müfessirîn, 2, 762.
b) Bursa’lı Mehmet Tâhir Efendi, Osmanlı Müellifleri, Meral Yayınevi, İstanbul.
c) Mehmed Fevzî Efendi, Hakîkatü’l-Hürriyet.