Kedi ve köpek alıp satmak caiz midir?
Halis ECE tarafından yazıldı.Halis ECE
Amelde Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat mezheplerinin dördüne göre de, kedi alım-satımı caizdir.
Amelde Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat mezheplerinin dördüne göre de, kedi alım-satımı caizdir.
***
Ancak köpek alım-satımını yasaklayan bazı hadisler bulunmaktadır. [Buhari, Sahih, Buyu’, 113; Müslim, Sahih, Müsakat, 39 (1567)]
Bu hadislerden yola çıkan Şâfiî ve Hanbelî müçtehitleri, köpek satışını caiz görmememişlerdir.
Bu hadislerden yola çıkan Şâfiî ve Hanbelî müçtehitleri, köpek satışını caiz görmememişlerdir.
Malikî mezhebine mensup müçtehitler ise, Sünen-i Nesâî’de geçen bir hadise dayanarak (Nesai, Sünen, Buyu’, 91) sadece av köpekleri ile bekçi köpeklerinin satılmasının caiz olduğunu söylemektedir. “Satımı caiz görülen bu köpek grubu içine günümüzde suçluların takibi, uyuşturucu maddelerinin tespiti vb. maksatlar için kullanılan, iz süren köpekler de girer.” (Hüsameddin Affâne, Fıkhî ve Ahlâkî Yönleriyle İslam’da Ticaret, Terc. Polen Yayınları, İstanbul, 2007, s. 168)
Hanefi mezhebi ise köpeğin, kendisinden faydalanılabilen bir mal olduğunu, köpek satışını yasaklayan hadisin İslam’ın ilk devirlerine ait bulunduğunu, fakat bunun daha sonra kaldırıldığını söyleyerek, her cins köpeğin satışını caiz görmektedir. (Kâsânî, el-Bedâiu’s-Sanâi’, 5, 143)
Hatta Hanefî mezhebinde köpek alınıp satıldığı gibi, kiraya da verilir; şayet öldürülürse ödenir... Derisinden seccade bile yapılabilir. [İbn Âbidîn/Reddü’l-Muhtar ale’d-Dürri’l-Muhtar]
***
Köpeğin necis olup olmadığı
Hanefilere göre köpek elbiseye sürtünürse o elbiseyle namaz kılınır. Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir.
“İçinde köpek bulunan eve rahmet meleklerinin girmeyeceği… Ev sahibinden her gün bazı sevapların azalacağı… Ancak av, sürü ve bekçilik gibi ihtiyaçlar için köpek beslemenin caiz olduğu” yönünde hadis-i şerifler vardır.
Ayrıca köpeklerin, salya ve tüyleri her tarafa bulaşacağından ibadetlerimize ve sağlığımıza zarar verme ihtimali de vardır. Bu sebeple ihtiyaç yoksa evde köpek bulundurmak doğru değildir. İhtiyaç yokken evde köpek beslemek haram olmamakla birlikte tenzihen (hafif) mekruhtur.
Ancak köpek bulunan evde yaşanır, kılınan namazlar ve yapılan ibadetler de sahihtir/geçerlidir. Yeter ki kıldığımız yer veya seccade temiz olsun.
Resûl-i Ekrem Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyuruyor: "Av, tarla, bahçe, sürü köpekleri müstesna olmak üzere köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir." [Buhari, Sahih, ez-Zebaih, 6; Müslim, Sahih, el-Müsakat, 46,50,56-58]
Köpek bulunan eve melek girmediğini bildiren hadisler de göz önünde bulundurulduğunda, koruma ve avlanma gibi bir ihtiyaç bulunmadan evlerde köpek beslemek İslâm’da menedilmiştir. Zira;
- Köpek besleyecek kadar imkânı olanların, bakım ve harcamalarına, yoksul ve kimsesiz insanlar daha layıktır. Köpek besleyeceklerine hemcinslerinin -özellikle de mü'minlerin- ihtiyaçlarıyla ilgilenmelidirler.
- Tıbbın kesin açıklamalarına göre, köpeklerden insanlara geçen birçok hastalık vardır.
- Köpek; yoldan gelip geçeni, misafiri korkutabilir, rahatsız edebilir.
***
İçinde köpek bulunan eve meleklerin girmemelerinin sebebi onların pis kokmaları, pislik yemeleridir. Bundan dolayı gereksiz yere köpek edinen kimse evine melek girmekten mahrum bırakılmak suretiyle cezalandırılmıştır. [Aynî, Umdetü'l-Kârî, Kahire 1348, XV, 139]
Hanefilerde esah olan, köpeğin bizatihi necis olmadığıdır. Zira korunma ve avlanmada ondan yararlanılmaktadır. Domuz ise bizatihi necistir. Kur’an’daki "O pistir" ayetinden kasıt domuzdur.
Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir. Vücudunun diğer yerleri buna kıyas edilmez. Ağzını kaba sokarsa kab yedi defa yıkanır. Rasûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: Köpek sizden birinin kabından içerse, onu yedi defa yıkasın. İmam Ahmed’in Müsned’inde ve Müslim'in Sahih’inde geçen bir hadis-i şerifte: "Köpeğin ağzını soktuğu sizden birinin kabının temizliği, ilki toprakla olan yedi defa yıkamaktır” buyrulmuştur
Malikilere göre: İster beslenmesine izin verilen bekçi ve çoban köpeği olsun, isterse başka köpek, mutlak olarak temizdir. Sadece ağzını soktuğunda meşhur olan görüşe göre taabbüden (neden-niçin gibi sebepler aranmadan / sorulup sorgulanmadan öyle emredildiği için) yedi defa yıkanır. Ayağını veya hareket ettirmeden dilini soksa veya salyası düşse yıkamak gerekmez.
Şafiî ve Hanbelilere göre: Köpek, domuz ve onlardan türeyenler, bunların artığı, teri necistir. Bunlarla kirlenen eşya biri toprakla olmak üzere yedi defa yıkanır. Önceki hadis-i şerife binaen ağzının necaseti sabit olursa, geri kalan kısım da öncelikle öyledir, necistir. Zira köpeğim ağzı, fazla soluduğu için en temiz yeridir. [Bkz. Mezâhib-i Erbaa, ilgili bahis]
Hanefi mezhebi ise köpeğin, kendisinden faydalanılabilen bir mal olduğunu, köpek satışını yasaklayan hadisin İslam’ın ilk devirlerine ait bulunduğunu, fakat bunun daha sonra kaldırıldığını söyleyerek, her cins köpeğin satışını caiz görmektedir. (Kâsânî, el-Bedâiu’s-Sanâi’, 5, 143)
Hatta Hanefî mezhebinde köpek alınıp satıldığı gibi, kiraya da verilir; şayet öldürülürse ödenir... Derisinden seccade bile yapılabilir. [İbn Âbidîn/Reddü’l-Muhtar ale’d-Dürri’l-Muhtar]
***
Köpeğin necis olup olmadığı
Hanefilere göre köpek elbiseye sürtünürse o elbiseyle namaz kılınır. Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir.
“İçinde köpek bulunan eve rahmet meleklerinin girmeyeceği… Ev sahibinden her gün bazı sevapların azalacağı… Ancak av, sürü ve bekçilik gibi ihtiyaçlar için köpek beslemenin caiz olduğu” yönünde hadis-i şerifler vardır.
Ayrıca köpeklerin, salya ve tüyleri her tarafa bulaşacağından ibadetlerimize ve sağlığımıza zarar verme ihtimali de vardır. Bu sebeple ihtiyaç yoksa evde köpek bulundurmak doğru değildir. İhtiyaç yokken evde köpek beslemek haram olmamakla birlikte tenzihen (hafif) mekruhtur.
Ancak köpek bulunan evde yaşanır, kılınan namazlar ve yapılan ibadetler de sahihtir/geçerlidir. Yeter ki kıldığımız yer veya seccade temiz olsun.
Resûl-i Ekrem Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyuruyor: "Av, tarla, bahçe, sürü köpekleri müstesna olmak üzere köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir." [Buhari, Sahih, ez-Zebaih, 6; Müslim, Sahih, el-Müsakat, 46,50,56-58]
Köpek bulunan eve melek girmediğini bildiren hadisler de göz önünde bulundurulduğunda, koruma ve avlanma gibi bir ihtiyaç bulunmadan evlerde köpek beslemek İslâm’da menedilmiştir. Zira;
- Köpek besleyecek kadar imkânı olanların, bakım ve harcamalarına, yoksul ve kimsesiz insanlar daha layıktır. Köpek besleyeceklerine hemcinslerinin -özellikle de mü'minlerin- ihtiyaçlarıyla ilgilenmelidirler.
- Tıbbın kesin açıklamalarına göre, köpeklerden insanlara geçen birçok hastalık vardır.
- Köpek; yoldan gelip geçeni, misafiri korkutabilir, rahatsız edebilir.
***
İçinde köpek bulunan eve meleklerin girmemelerinin sebebi onların pis kokmaları, pislik yemeleridir. Bundan dolayı gereksiz yere köpek edinen kimse evine melek girmekten mahrum bırakılmak suretiyle cezalandırılmıştır. [Aynî, Umdetü'l-Kârî, Kahire 1348, XV, 139]
Hanefilerde esah olan, köpeğin bizatihi necis olmadığıdır. Zira korunma ve avlanmada ondan yararlanılmaktadır. Domuz ise bizatihi necistir. Kur’an’daki "O pistir" ayetinden kasıt domuzdur.
Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir. Vücudunun diğer yerleri buna kıyas edilmez. Ağzını kaba sokarsa kab yedi defa yıkanır. Rasûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: Köpek sizden birinin kabından içerse, onu yedi defa yıkasın. İmam Ahmed’in Müsned’inde ve Müslim'in Sahih’inde geçen bir hadis-i şerifte: "Köpeğin ağzını soktuğu sizden birinin kabının temizliği, ilki toprakla olan yedi defa yıkamaktır” buyrulmuştur
Malikilere göre: İster beslenmesine izin verilen bekçi ve çoban köpeği olsun, isterse başka köpek, mutlak olarak temizdir. Sadece ağzını soktuğunda meşhur olan görüşe göre taabbüden (neden-niçin gibi sebepler aranmadan / sorulup sorgulanmadan öyle emredildiği için) yedi defa yıkanır. Ayağını veya hareket ettirmeden dilini soksa veya salyası düşse yıkamak gerekmez.
Şafiî ve Hanbelilere göre: Köpek, domuz ve onlardan türeyenler, bunların artığı, teri necistir. Bunlarla kirlenen eşya biri toprakla olmak üzere yedi defa yıkanır. Önceki hadis-i şerife binaen ağzının necaseti sabit olursa, geri kalan kısım da öncelikle öyledir, necistir. Zira köpeğim ağzı, fazla soluduğu için en temiz yeridir. [Bkz. Mezâhib-i Erbaa, ilgili bahis]