"Ve celle senâüke"
M. Yakup Taşlıtarla tarafından yazıldı.S.A. Namazda Sübhâneke’de ‘ve celle senâüke’ neden okunmaz? M. Yakup Taşlıtarla
*****
Ve aleyküm selam.
“Ve Celle senâüke”nin kısaca manası: “(Allâh’ım!) Senin övgün çok yücedir” demektir.
Hanefi mezhebine göre Rasûlullah Efendimizden (s.a.v.) menkul rivayetlerin namazda okunabilmesi için, onun usûl-i hadis kıstaslarına göre en azından “meşhur hadis” olması gereklidir. “Meşhur hadis” kriterinden daha aşağı seviyedeki rivayetler, “beşer sözü olabilir, namazı ifsad eder” düşüncesiyle kabul edilmemiştir.
İşte “Sübhâneke” tesbihindeki “ve celle senâüke” cümlesinin farz namazlarda okunmamasının sebebi, bu düşünce ve bu anlayıştır.
el-Asıl, en-Nevâdir gibi kaynak kitaplarda, cenaze namazının dışında bu cümlenin okunmaması, oradaki dua makamına ve onun esrâr ve hikmetine daha uygundur, sonucuna işaret edilmektedir.
Allah Teala’yı layıkıyla övmek mümkün değildir. O, kendisini övdüğü gibi yücedir, büyüktür. Cenaze namazında mü’min kardeşimiz için dua ederken, namazın başlangıcında yine “Sübhaneke”yi okuyoruz. Ne var ki, “ve celle senâüke”ye burada yer veriyoruz. Bunun bir çok sebebi-hikmeti vardır:
1- Her duanın ve o duada yer alan kelime ve cümlenin bir makamı vardır ki, onun başka bir yerde okunması aynı feyiz ve rahmete kapı açmaz. O halde “ve celle senâüke”nin feyiz ve rahmet makamı, cenaze namazındadır.
2- Ölen kardeşimiz için Allah'ın rahmet ve mağfiretini dilerken O’nun yüceliğini, azamet ve kudretini, rahmet ve inayetini önce “Sübhaneke” ile anlatmaya ya da dile getirmeye çalışıyoruz. Bu açıdan O’nun geniş rahmet ve mağfiretini diliyoruz. “Ve celle senâüke” diyerek O’nun rahmet ve mağfiretinin, azamet ve kibriyasının yüceliğine erişmenin mümkün olmadığını… En üstün övgüye ancak O’nun layık bulunduğuna kalben inanıp lisanımızla dile getirmeye çalışıyor, “ve celle senâüke”cümlesiyle bunu ifade ediyoruz.
3- Bu cümlenin, cenaze namazında okunduğunda kalbe verdiği şifayı başka yerde okunmasıyla elde etmek o ölçüde tesirli değildir. O bakımdan dualarda rivayet edilen şekle bağlı kalmakta büyük yarar vardır. “Ve celle senâüke”cümlesinin vereceği şifayı birazda bu açıdan değerlendirmek gerekir.