Namazda Kur'an-ı Kerim'e bakarak okumanın hükmü nedir?Bizim kaynaksız olsada kısmii bildiğimiz olmadığı, Saadeti dareyn temennisiyle... İsmi mahfuz bir okuyucu.
*******
Fıkıh kitapları diyor ki; namaz kılarken Kur’an-ı Kerim’e bakarak okumak namaza mânidir, namazı bozar. O sebeple kişinin, namaz sahih olacak kadar uzun bir ayet veya kısa üç ayet ezbere öğrenmesi farzdır.
İmam-ı Azam (rh.) hazretlerine göre, hâfız olmayan bir insanın Kur'an-ı Kerim'i yüzünden okuyarak namaz kılması, namazını iptal eder. Çünkü namaz içinde Mushaf'ı tutup açmak, yapraklarını çevirmek, bakmak ‘amel-i kesîr’ olduğu gibi aynı zamanda, Mushaf'a bakarak namaz kılmak, Mushaf’tan telkin yoluyla öğrenmek demektir. Bu da birinin tâlimi-telkini ile namaz kılmak gibidir. Oysa namazda iken hariçten birinin Kur'an'dan ayet telkini namazı bozar. Ona göre Mushaf’tan yüzüne bakarak okumak da telkin gibi olduğundan caiz değildir. Mezhepte öne çıkan görüş budur.
İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed (rahımehumallah) ise, mekruh olmakla birlikte yüzüne bakarak okumaya cevaz vermişlerdir. [Tahâvî, Muhtasaru İhtilâfi'l-Ulemâ, 1, 208; Şâşî, Hılyetü'l-Ulemâ, 2, 89] Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheblerine göre ise, teravih namazını Mushaf’tan okuyarak kılmak caizdir. Maamafih cevaz verenler, nâfile namazlar için olduğunu ifade etmişlerdir.
Teravih namazının Mushaf’ın yüzünden okunarak kılınmasına cevaz verenlerin delili şu rivayettir:
Hz. Âişe (r.anha) validemizin kölesi Zekvan (r.a.) Ramazan ayında Kur'an-ı Kerîm'i yüzünden okuyarak Hz. Âişe (r.anha) vâlidemize hatimle teravih namazı kıldırırdı. [İbn Sahnun, Müdevvene, 1, 224]
Tabiî bu şekilde namaz kılarken “amel-i kesir” sayılabilecek hareketlerden uzak durulması gerektiği şart koşulmuştur. Amel-i kesîr de umumiyetle iki şekilde tarif edilmiştir:
a) Dışarıdan bakan bir insanı, namaz kılmadığı kanaatine sevketmek… veya
b) Namaz içinde Mushaf’ı tutup bir yere koymak, sayfalarını açmak, sonra okumak gibi bu şekilde peşpeşe arada uzun fasıla olmadan yapılan üç harekette bulunmak...
Amel-i kesîre düşmeden teravih namazını kılmak isteyen bir kimse önüne rahat görebileceği yüksek bir şeyin üstüne Mushaf-ı şerifi açıp koyarak sayfaları çevirmeye ihtiyaç hissetmeden veya en fazla bir kere çevirerek namaz kılabilir. Nitekim Kur'an-ı Kerîm'i bu şekilde okuyabilmek için yapılan rahleler / Kur'an sehpaları da vardır.
Fakat muvafık ve, âdaba uygun olan; kişinin, mensubu bulunduğu mezhebin öne çıkan (müftâ bih bulunan) görüşiyle amel edip, namazını ezberindeki ayet veya sûrelerle eda etmektir. Vesselam…
Bilmukabele iki cihanda saadet ve selamet niyazıyla…