Sanem ve Senem isimleri
Halis ECE tarafından yazıldı.Selamün aleyküm,
Sanem ismi ülkemizde sıklıkla çocuklara verilmekte olan bir isimdir. Bu ismin manası tetkik edildiğinde birkaç farklı mana gördük, şöyleki;
Ekseriyetle karşılaştığımız kelimenin arapça kökenli olduğu ve manasının da "Kâfirlerin, önünde ibadet ettikleri heykel, put" olduğu şeklindedir. Karşılaştığımız diğer manası "Çok güzel olan" demek olduğu yönünde. Diğeri ise şöyle "Tapılacak kadar güzel kadın"
Sanem ve Senem aynı olduğu görüşü de var. Senem isminin Farsça kökenli olduğu ve "yükselmek, yücelmek" manasını ihtiva ettiği manası da var.
Hulasa olarak; SANEM ve SENEM isimlerinin manası ve çocuklara verilebilirliği hususunda bilgi verirseniz memnun oluruz...
*******
Ve aleyküm selam.
Hemen belirtelim; bir defa Sanem’le Senem kelimeleri aynı değildir. Terkipleri de manaları da farklıdır.
1- “Sanem” Arapça bir isimdir. Sad-nûn-mim harflerinden teşekkül etmiştir ve put manasınadır. Cem’îsi “asnâm” gelir. Mecâzen ‘çok güzel kadın’ anlamında da kullanılmaktadır. Fakat hakikat manası varken kimse mecaza gitmez.
Nitekim meşhur Mecelle’mizin bir maddesi de, “el-Aslu fi’l-kelâmi el-hakîkatü” yani “Kelâmda aslolan hakikattır” kaidesidir.
Mecâz mana aslın hilâfı olur, burada asıl olan ve tercih edilen hakiki manasıdır. “Sanem”in Kur’an-ı Kerim’deki manası da malumunuz ‘put’tur.
Mana nedir?
Mana, kelamdan maksud olan şeydir.
Belâğat ilmine göre maksud olan / kastedilen manayı ifade yolları üç türlüdür:
a) Hakikat,
b) Mecaz,
c) Kinaye.
Usûl ilmine göre sadece hakikat ve mecazdır. Buna göre kinaye bazen hakikat olur bazen de mecaz olur.
Hakikat: Lafzın vaz edildiği manada kullanılmasıdır. Mesela ‘aslan’ kelimesinin bilinen vahşi hayvanda kullanılması gibi.
Mecaz: Lafzın, bir alaka ve münasebetten dolayı vaz edildiği mananın dışında kullanılmasıdır. Sanem’ isminde, ‘put’ ile ‘çok güzel kadın’ manaları arasındaki münasebet de ‘tapınmak’ olduğuna göre, hiç de hoş ve uygun bir alaka yoktur. Hatta çok kötü, çirkin ve tehlikeli bir alaka vardır diyebiliriz. Öyle değil mi?
2- Gene Arapça sin-nûn-mim harflerinden terekküp eden “Senem” ise, yüce olmak, uzamak mânâlarınadır. Aynı kökten gelen “Senâm” da, (sin-nûn-elif-mim) deve hörgücü demektir; her nesnenin / objenin yücesi anlamında da kullanılır. Cem’îsi, esnime gelir.
3- Velhâsıl; “Sanem” değil de “Senem” belki bebeğe isim olabilir ama, bunun da öbürüyle karıştırılma ihtimâli büyük olup, put manasını çağrıştıracağından verilmemesi daha uygun olur.