Çocuk isimlerinde değişiklik yapılması
Halis ECE tarafından yazıldı.Selamün aleyküm,
Yakın bir arkadaşım sahih olmayan yerlerden aldığı bilgilere dayanarak kızına "ecrin" ismini vermiş. Ve şimdi asıl manasını öğrenince bu halden muzdarip olmuş. Mevzu ile alakalı olarak bir kaç sualimiz var:
- Ecrin isminin değiştirilmesi gerekir mi?
- Her hangi bir çocuğun ismi değiştirilirse, ezan ve kamet tekrar okunması mı gerekir? Nasıl hareket edilmesi doğru olur?
- Nüfüs cüzdanında yazan isim değiştirilmeden sadece ailesi ve çevresi tarafından ona seslenilen isim değiştirilince hüküm nasıl olur?
*******
Ve aleyküm selam.
Abdülhamid kardeşim, herhalde isimlerle fazlaca meşgulsün. Allah kolaylık versin.
“Ecrin” diye galat / yanlış olarak kullanılan ismin aslı malumunuz Arapça “ecr” mastarıdır. Doğru söyleniş tarzı budur. “Ecrin” diye telaffuzu önüne gelecek bir harf-i cerle mümkündür. Mesela Kur’an-ı Kerim’de,
قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا diye harf-i cerle gelmiş ve “ecrin”okunmuştur.
Meali: “De ki: ‘Ben, buna karşı sizden bir ücret değil, ancak Rabbine doğru bir yol tutmak isteyen kimseler (olmanızı) istiyorum”. [Furkan suresi, 57]
Hasılı, ecr isminin müstakil olarak / tek başına “ecrin” diye telaffuzu hatalı olur.
Kelimenin manasına gelince... Ayet-i kerimenin mealinden de anlaşılacağı üzere “ecr”; dünyevi hayatta, bir iş ya da hizmet karşılığında veriler ücret demektir. Ahirete nisbetle kullandığımızda ise, Cenab-ı Hakk’ın, mü’minlerin amel-ibadet ve iyiliklerine mukabil vereceği sevap, mükâfat manasınadır. Cem’îsi de, “ücûr” şeklinde gelir. Görüldüğü gibi manası kötü olmamakla birlikte, telaffuzu yanlış olan bir isimdir.
İllâ da değişik bir isim olsun merakından doğan egzantrik uygulamalardan bir tanesi olarak zaman zaman karşımıza çıkan isimlerden biri de bu maalesef!
Âcizane kanaatimce değiştirilip, hem lafzı düzgün hem manası güzel olan doğru dürüst bir isim verilmesi uygun olur. Değişiklik için ezan ve kamet gerekmez. Rasûlullah Efendimizin (s.a.v.) yaptığı değişikliklerde böyle bir tatbikata rastlamamaktayız. Fakat okunsa da bir zararı olmaz.
İsmin nüfustan değiştirilmesi iyi ve isabetli olur. Çocuk hayatında ikilemden kurtulur. Şayet bu mümkün olmazsa, gayriresmi de olsa değişikliğin yapalıp çevrenin bilgilendirilerek kendisine yeni ismiyle hitap edilmesini temin etmek gerekir.