Selamün aleyküm. hocam cenaze hazır, abdestimiz yok, abdest alacak teyemmüm yapacak kadar vaktimiz de yoksa, abdestsiz teyemmümsüz cenaze namazı kılabilir miyiz? Allaha emanet olunuz. Nasrullah Gürpınar - Diyarbakır
*******
Ve aleyküm selam kardeşim;
Cenaze namazı da dahil olmak üzere farz, vâcip, sünnet ve müstehab bütün namazlar, ancak abdestli bir vaziyette kılınabilir. Su bulunmadığı veya bulunup da kullanmaya engel bazı hususlar mevcut olduğu zaman, onun yerine teyemmüm edilir ki, bu da abdest anlamında manevi bir temizlik ve silah sayılır.
Her ne kadar "cenaze namazı bir namaz olmaktan ziyade duadır, bu sebeple abdestsiz de kılınabilir" diyenler varsa da, bunu söyleyenler, namazın zaten baştan sona kadar bir dua, zikir ve tesbih olduğunun şuur ve idrâkinde olmayanlardır.
Beş vakitte kılınan namazın rukû ve secde yapılarak kılınmasını emreden İslâm, cenaze namazının ise rukûsuz ve secdesiz kılınmasını emretmiştir. Ama ikisini de namaz ismiyle anmış ve ikisi için de abdest bakımından aynı ameliyenin yerine getirilmesini istemiştir.
Namazın umumi manadaki sıhhat şartları, cenaze namazı için de aynen geçerlidir. Dolayısıyla, cenaze namazının sahih olması için, fukahanın çoğunluğu, abdestli olmayı zaruri görür. Yalnızca İmam Şa'bî (rh.), cenaze namazında taharet / abdest şartını aramaz, demiştir. Bu değerlendirmeye göre, rükû ve secde bulunmadığından bu namaza, cenaze namazı değil, dua denilmesi uygun düşer. [Bkz. İbn Rüşd, Bidâyetü'l-Müctehid, 1, 194, Türkçesi, Beyan Yayınları, 1, 462-3] Ancak ihtiyat, namazdaki bütün durumların, cenaze namazında da gözetilmesidir. Ayrıca bu görüş şâzdır, şâz bir görüşle de amel edilmez.
Abdestsiz bulunulur da cenaze namazının kaçırılma endişesi varsa, Hanefî mezhebine göre, teyemmüm ederek cenaze namazı kılınabilir; diğer üç mezhebe (Şâfiî-Mâlikî-Hanbelî) göre ise, cenaze namazı teyemmümle kılınmaz.
Velhâsıl; "cenaze namazı abdestsiz de kılınabilir" görüşü, Sünnî bütün mezhepler açısından makbul bir görüş değildir. Cenaze namazı, temelde ölüye bir dua mahiyetinde olmakla birlikte, tıpkı diğer namazlar gibi aynı ciddiyetle ve aynı sıhhat şartları gözetilerek kılınmalıdır. Abdestsiz olunan durumlarda, ya hızlıca -zaruret hallerinde abdest ve gusül yerine kaim olan- teyemmüm edilmeli, ya da cenaze namazı farz-ı kifâye olduğu için başka kılanlar bulunduğunda kenarda beklemelidir.
Sizler de Allah’a emanet olunuz.