Halis hocam selamüaleyküm. Rasülümüzün dünyayı şereflendirdiği bu mübarek ayda Cenab-ı Hakk'tan letaiflerinize nur bedeninize afiyet vermesini niyaz eder dualarınızı beklerim.

Hocam geçenlerde annem teyzem ve bir arkadaşına namaz kıldırdım annemin isteği üzerine. Ancak yer dar olduğu için yarım adım arkamda durdurlar. Namaza bir sakıncası olurmu bu durumun. Ve hanımlarla kılınacak namazda safların tanzimi nasıl olmalı. Mesela mahremi olan bir erkek bir kadın, Mahremi olmayan bir erkek bir kadın, bir erkek iki kadın, iki erkek iki kadın v.s. Bu konuda tafsilatlı cevaplarınızı bekliyorum. Rabbim elinize dilinize hak yolda afiyet versin. Selamüaleyküm.  

*******

Ve aleyküm selam.

Bilmukabele hayır-dualar…

Bilindiği üzere beş vakit namazı cemaatle kılmak mü’min erkekler için müekked bir sünnettir. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) bütün namazlarını cemaatle edâ ettikleri gibi, birçok hadislerinde de namazı cemaatle kılmanın faziletini dile getirmiş, cemaat sevabından mahrum kalınmamasını tavsiye buyurmuşlardır.

Namazın cemaatle edası kadınlar için müekked sünnet olmamakla beraber, onlar da imkân nisbetinde bu sevaptan nasiplerini alabilirler.

Malumunuz, imamlıkta aranan şartlardan biri de imamın erkek olmasıdır. Bu sebeple kadın, erkeğe imam olamaz. Kadının kadına imamlığı caiz ve namaz sahihse de mekruhtur. Şayet kadınlar kendi aralarında cemaatle namaz kılacak olurlarsa, imamlığa geçecek kadın ortada, aralarında durur, önlerine geçmez. İmam olan kadının biraz önde durması ayrıca mekruhtur. En iyisi ve efdâl olanı, kadınların cemaat yapmayıp namazlarını tek başlarına kılmalarıdır.

Sizin ve hemen hepimizin yaptığı gibi, evde ailece cemaatle namaz kılınabilir. Aile fertleri şu düzene göre dururlar:

Baba (tabii varsa ve arada ise) imam olur, erkek çocuklar onun arkasına, anne bir saf gerisine, kız çocukları da onun bir saf gerisine dururlar. Fakat yer müsait değilse, bunlar birer ayak boyu geri dururlar. Hep beraber cemaatle namazlarını eda ederler.

Evde sadece karı-koca varsa, bu durumda erkek imam olur, kadın da cemaat olur. Kadın, imamdan bir saf boyu geride durur. Fakat yer müsait değilse, kadın imamın topuk hızasını geçmeyecek şekilde yanında durabilir. Tam hizasında durursa namaz bozulur. Namazı bu şekilde cemaatle kılmak sünnettir, kılanlar cemaat sevabını alırlar.

Kadın erkeklerin olduğu yerde müezzinlik yapamaz. Ancak eşi ve çocuklarının yanında müezzinlik yapmasının bir mahzuru yoktur.

Bu arada şu durumu da hatırlatalım: Karı-koca aynı namazın farzını cemaatle değil de, ayrı olarak kılacak olsalar bir hizada durmalarında mahzur yoktur. Evde kılınan cemaatle namaza, erkeğin kendisine nikâhı düşen veya düşmeyen kadın akrabaları / yabancılar da katılabilirler. Erkek yakınları varsa, yukarıda tarif ettiğimiz saf tertibine göre cemaat olurlar.

Namazın evde cemaatle kılınması, evde mânevî bir havanın teşekkülüne vesile olması açısından önemlidir. Böylece namaz kılma çağına gelmemiş olan çocuklar da cemaate iştirak etme sevinciyle ruhlarında namazın hazzını-zevkini-tadını yaşarlar. Bu vesileyle ayrıca evde namazın vaktinde kılınması da temin edilmiş olur.

Cemaatle kılınan namazlarda imam sabah, akşam ve yatsı namazını sesli, öğle ve ikindi namazlarını ise sessiz okur.

İmama uyan bir kimse, yani muktedî, imam tekbir aldıktan sonra, o da tekbir alarak namaza durur. Yalnız Sübhâneke`yi okuyup sükût eder. Fâtiha ve başka âyet okumaz. İmam rükû`a gittiği zaman, o da tekbir getirerek rükû`a gider. Rükûdaki tesbihleri söyler. İmam rükûdan “Semiallahü limen hamideh” diyerek doğrulur, doğrulduğunda ise, “Rabbenâ leke’l-hamd.” der. Secdeye gittiklerinde de secde tesbihlerini okur. Üç veya dört rek`atlı namazların ilk oturuşunda sadece Tehıyyât okunur. Son oturuşta ise, Tehıyyât ile beraber salâvat ve dualar okunarak imamla birlikte selâm verilir.

İmama uyan kimsenin, onun arkasında Fâtiha ve zamm-ı sûre okuması tahrîmen mekruhtur.Çünkü imam cemaata riyaseten okumaktadır. İmamın okuması cemaatın okuması yerine de geçer. Nitekim hadîs-i şerîfte de bu husus sarahaten belirtilmiştir. Ancak İmam-ı Muhammed, imamın kırâeti âşikâre yaptığı namazlarda cemaatın okumasını mekruh görmüşse de, imamın gizli okuduğu yerlerde cemaatın da okumasını câiz görmüştür. Bu hükümler Hanefîlere göredir, diğer mezhep mensupları da kendi mezheplerinin görüşlerine göre amel ederler.

Ayrıca bkz. http://halisece.com/fikih/13-namaz/2344-cemaat-ve-saf-duzeni.html

• Önceki
• Sonraki