Selamün aleyküm hocam, Ezan-ı Muhammedi okunurken Allah lafza-i celili medd-i tabii iken neden 4-5 hatta 6 elif miktarı çekiliyor, bir kaidesi mi var da biz mi bilmiyoruz, yoksa yanlış mı okunuyor? Şerife Şevval Kardelen - Facebook

*******

Ve aleyküm selam.

Ezan cümlelerinin sonlarının dört elif’ten fazla uzatılması caizdir. Fakat ezanda telhin (lahn yapmak, ezan kelimelerinin harflerini bozacak şekilde okumak) mekruhtur.

Lahn, esas itibariyle tecvide uymamaktan doğan hatalara denilir. Bu da lahn-ı celî ve lahn-ı hafî olmak üzere iki kısımdır.

Lahn-ı celî, açık hata demektir. Bu hata, namazda karaat esnasında işlendiğinde namaz bozulur, çünkü tahrîmen mekruh olur. Binaenaleyh kişinin, bu hatalardan kurtulacak kadar tecvid bilmesi farzdır. Hataların bazıları şunlardır: Harflerin sıfat-ı lâzimelerinde, kelimelerin harflerinde, harekelerinde, sükûnlarında değişişiklik yaparak okumak gibi…

Lahn-ı hafî,  harflerin sıfat-ı ârızalarnde meydana gelen ihfa, izhar, iklab, idgam, gunneyi terk etme, kalın harfi ince, ince harfi kalın okuma, kasr-ı medd (medd olan yerleri kasır yapmak), hareke ile vakıf yapmak, kuvvetliyi zayıf, zayıfı kuvvetli okumak gibi hallerdir.

***

Dilerseniz sorunuzdaki asıl meseleye tekrar dönelim ve açıklamaya çalışalım

Tecvid ilminde “medd (uzatma-çekme)” aslî ve fer’î olmak üzere ikiye ayrılır:

1) Aslî medd,  1 elif mikdarı (kasr-ı medd) demek olup vâcip hükmündedir...

2) Fer’î medd ise, aslî medd üzerine zâid olandır. Yani 1 elif üzerine ziyade olan 2 elif, 3 elif, 4 elif, 5 elif mikdarı çekmektir ki, caizdir. Bunlara medd-i medîd veya medd-i mezîd de denilir... Müezzinler ezanda bu kaideyi uygulamaktadırlar.

Bir elif miktarı; sesi iki hareke okuyacak kadar uzatmak demektir ki, bu da bir saniye kadar bir süredir. Bu ölçü; elif diyecek kadar, elif yazacak kadar ya da bir parmak kaldırıp indirecek kadar zaman, şeklinde de tarif edilmişse de, bunlar yaklaşık ölçülerdir. İşin kesin sınırı, tâlibin / kişinin bizzat üstâzından dinlemesi yani müşâfehe usûliyle (ağız ağıza, yüz yüze, karşı karşıya okumaları) ve çok tekrar etmesiyle öğrenilir.

***

Ezanda esas olan ilandır

Ezan okunurken her cümle arasında biraz bekleme yapılır ve ikinci cümlelerde ses biraz daha yükseltilir. Buna teressül veya irtisâl denilir. Kamet ise duraklama yapmaksızın seri okunur. Buna da "hadr" denilir.

Teressül, mühlet vermektir. Yani müezzin, ezan okurken iki cümle arasına, okuduğu cümle kadar bir susma aralığı koymalıdır. Yalnız bu sükût iki tekbir arasında değil de iki tekbirden sonraki cümleler arasında yapılmalıdır.

Kelimeleri bir harf veya hareke ekleyerek değiştirmeyecek şekilde teğannî ile ezan okumak güzeldir. Kelimeler değiştirildiği takdirde teğannî ile ezan okumak caiz görülmemiştir. [Bkz. Ahmed el-Cezîrî, Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, 1, 211; Bilmen, Ö.N., B.İslam ilmihali, Ezan bahsi]

Hâsılı, ehil olanların, ezanın lafızlarını bozmadan teğannî ile okunmasında bir mahzur olmaz, caizdir, hatta cevazdan da öte güzel görülmüştür.

• Önceki
• Sonraki