Abi selam aleyküm . Zekat için altının nisabı şeri dirhem olan 20 miskal= 80.18 gr olduğunu biliyorduk ve fetva nın bu yönde olduğu belirtiliyordu. Ancak ulemayı Osmanlı altının nisabını örfi dirheme göre 20 miskal= 96 grama eşit olduğunu belirtmişler.ve merhum bey ağabeyimizden zekat hususunu anlatırken nisap olarak 96 gramı anlattığını işittim. ağabeyimizin dediği gibi mi yapalım yoksa daha ihtiyatlı olarak 80.18 gram altınımız olduğunda mı zekat verelim. Fatih Aktaş – Facebook
*******
Ve aleyküm selam kardeşim;
Evet, günümüzde zekât, sadaka-i fıtır vermek ve kurban kesmek için lâzım olan dinî açıdan zenginliğin belirlenmesinde şer’î miskal baz alınıyor. Uygulama bu yönde… Yayınlarımızda da hakeza…
Merhum Bey Ağabeyimizin bu hususta böyle bir sözlerinin olup olmadığını net hatırlamıyorum. Olabilir… Fakat şer’î dirhemle örfî dirhem arasındaki farkın öyle abartılacak bir miktar olmadığı da açık. Binaenaleyh her alanda olduğu gibi bu mevzuda da ihtiyatlı olanı tercih edip, şer’î dirhemi esas almak herhalde isabetli olacaktır.
Meselenin ilmî izahına gelince…
Şer’î miskal 20, örfi miskal 24 kırattır. Bir kırat, kapçığı ve iki tarafından kılçığı temizlenmiş orta boyda beş arpa tanesinin ağırlığına eşittir. Buna göre şer’î bir miskal 20 x 5 = 100; örfî miskal 24 x 5 = 120 arpa ağırlığında olur.
Bugünkü ağırlık ölçüsüyle şer’î bir miskal yaklaşık 4.009, örfî bir miskal de 4,8105 gramdır.
İki kaynak eserimiz olan İbn Âbidîn ve Tecrîd-i Sarih Tercemesi’nde de, ‘zekât ve sadaka-i fıtır vermek ve kurban kesmek için lâzım olan zenginliğin belirlenmesinde, şer’î miskal esas alınır,’ denilmiştir. [Bkz. İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr ale’d-Dürri’l-Muhtâr, 2, 39; Tecrîd-i Sarih, Zebîdî, Tercüme, Kâmil Miras, DİBY, Ankara, 1972, 5/50, 53]
Ancak dirhem ağırlığı beldelerin örfüne göre bazı değişiklikler gösterdiği için, İslâm âlimleri zekâtın, ülkelerin örfî dirhemleri üzerinden verilebileceğine hükmetmişlerdir. Nitekim sizin de işaret ettiğiniz gibi ecdadımız Osmanlılarda da uygulama örfî dirhem üzerinden idi. Buna göre 20 miskal altın 96 grama, 200 dirhem gümüş de 640 grama denk kabul edilmiştir. Bu örfî ölçüye göre, altında zekâtın nisabı 96 gram, gümüşte ise 640 gram olur. Her iki kıstasın / kriterin uygulanmasında herhangi bir mahzur olmaz.