Adakta mekân şartına uymak gerekir mi?
Halis ECE tarafından yazıldı.“Şu işim olursa evimin önünde bir kurban keseceğim” diyen kimse, bu adağını başka yerde kesebilir veya kestirebilir mi?
*******
Denildiği gibi, ‘işi olduğunda evinin önünde kurban kesemyi adayan kimse’nin, bu adak kurbanını bir başka yerde kesmesi ya da kestirmesi caizdir. İllâ da evinin önünde kesmesi / kestirmesi gerekmez. Bununla adağını îfa etmiş olur.
Adaklarda mekân şartı bağlayıcı değildir. Bir yerle kayıtlanarak yapılan adak başka bir yerde de yerine getirilebilir. Zira adaktan maksat Allah’a (c.c.) yaklaşma isteğidir. Mekânın ise her hangi bir işin kurbet olup olmamasında bir tesiri yoktur. [el-Kasânî, Bedâiu’s-Sanâi‘, 5, 93]
Meselâ, “Allah rızası için mezbahada kurban keseyim” diye adayan birisi, bu kurbanı başka bir yerde kestiğinde adağı yerine gelmiş olur. Yahut “Camide namaz kılayım” diyen birisi, bu namazı evinde kılabilir. Keza “Allah rızası için falanca fakire, şu kadar sadaka vereyim” diye adayan bir kişi; diğer bir fakire, düşündüğünden daha fazla veya daha az bir sadaka verdiğinde bu adağını yerine getirmiş olur.
Mutlak olarak sadaka vermeyi adayan birisi, imkânları nisbetinde gönlünün tatmin olacağı bir miktarı sadaka olarak verirse adağını yerine getirmiş olur.
Adakta önemli olan, söz verilen ibadetin yapılmasıdır. İbadetin nerede, nasıl ve kimlerle yapıldığı veya yapılacağı hükme medar olmaz, bu adağın mevzuu değildir.
Nitekim Mekke-i Mükerreme fethedildiğinde birisi gelerek Rasûlullah Efendimize (s.a.v.), Mekke’nin fethedilmesi halinde Mescid-i Aksâ’da namaz kılmayı adadığını söyledi.
Rasûl-i Zîşân (s.a.v.) Efendimiz, “Burada kıl!” buyurdu.
Adam, Mescid-i Aksâ’da kılmayı adadığını tekrarladı.
Rasûlullah (s.a.v.) yine, “Burada kıl!” buyurdu.
Adam sözlerinde ısrar edince de Peygamber Efendimiz (s.a.v.), “Sen bilirsin!” buyurdu. [Ebû Dâvûd, Sünen, Eymân, 20]
Her ibadette olduğu gibi adakta da öncelikle esas gâye Allahu Teâla’nın rızasını kazanmak olmalıdır. Başka bir ifadeyle; adağın, Allah rızası için yapılması, olmazsa olmaz şartlarındandır. Aksi halde makbûle şâyan olmaz.