Selamün aleyküm hocam, geçen gün dini soru ve cevapların yayınlandığı bir sitede şöyle yazıyordu:
Soru: Sıkışık zamanlarda kılınan farz namazlarının 3 ve 4’uncu rekatlarındaki fatihayı terkedebilir miyiz? Böyle bir namaz sahih midir?
Cevap: Bismillahirrahmanirrahim
Kesinlikle olmaz. Çünkü kıraat gerçekleşmemiş olur.
Bu cevap doğru mu, o namaz geçerli olmaz mı?
*******
Ve aleyküm selam
Hanefi mezhebine göre, farz namazların son iki rek’atinde kıraatte bulunmak sünnettir. O bakımdan Fatiha okunması sünnettir. Fatiha'dan sonra zamm-ı sure okunması da caizdir. [Bkz. el-Bahru’r-Râiq, er-Rukû’ ve’s-Sücûd fi’s-Salât]
İki rek’atli namazların her iki rek’atinde, üç ve dört rek’atlı farz namazların ilk iki rek’atinde Fatiha ve zamm-ı sure okumak vaciptir. O halde Fatiha birinci veya ikinci rek’atte terkedilir veya az bir kısmı okunarak yetinilirse "sehiv (yanılma) secdesi" gerekir; çoğunu okursa gerekmez. [Bkz. Fetâvâ-yi Kaadıhan]
Sünnet, nâfile ve vâcip olan namazların her rek’atinde Fatiha ve zamm-ı sûre okumak vâciptir. Bunların hangi rek’atinde terkedilirse edilsin, vâcibin terkinden dolayı "sehiv secdesi" gerekir. [Bkz. İbn Nüceym, el-Bahru'r-Râiq]
Farz namazların son iki rek'atinde hiçbir şey okumaz, tesbih de yapmazsa, İmam Ebû Yusuf'un İmam Ebû Hanife'den (rahımehumallah) yaptığı rivayete göre, her iki durumda da hiçbir şey gerekmez. Bu rivayet itimada daha uygun görüldüğünden fetvaya esas kabul edilmiştir. [Fetâvâ-yi Kaadıhan, Fetâvâ-yi Hindiyye; Ayrıca bkz. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1, 422-423]
Peygamber Efendimizin (s.a.v.) namazı böyle kıldığına dair Câbir ve Ebu Katâde’den (r.anhuma) nakledilen rivayetler vardır. [Bkz. Bedâiu’s-Sanayi’, ilgili yer] Bunun hikmeti namazı hafif kılmak için olabilir. Nitekim rivayete göre Hz. Ebu Hureyre (r.a.) şöyle demiştir: “Peygamberimiz (s.a.v.) iki şey arasında muhayyer/serbest bırakıldığı zaman mutlaka en kolayını tercih ederdi”. [Bkz. Buhâri, Sahih, Edeb, 80]