Selamün aleyküm hocam bana sorulan biz soruyu sizinle paylaşmak istedim. Kur'anı- Kerim neden sağdan okunur diye bi soru geldi. Acizane cavabım sağdan yazıldığı için İslami harfler sağdan yazıldığı için dedim. Diğer bi cevabım böyle bi soru olur mu Hz. Allah bu şekilde inzal buyurmuş dedim. Sizin bu hususta malumatınıza başvuruyorum. Mesnedleri ile beraber cevap verirseniz. Memnun olurum Allah razı olsun. Zatına hakiki kul, Habibine hakiki ümmet, sevgililerine hakiki evlad, emirül mümininede hakiki kardeş ve islam yoluna hizmette hakiki hadim eylesin. Selam ve hürmetlerle..

******* 

Ve aleyküm Selam sevgili kardeşim;

Sözünü ettiğiniz türden bir soruyu, bundan 8-10 yıl öncesi Faruk Beşer beye de birileri, “Kur’ân-ı Kerim niçin sağdan sola yazılır” diye sormuş, o da cevap vermiş [26 Haz. 2004]. Öncelikle onun cevabını aynen paylaşmak isterim. Daha sonra da kendi değerlendirmemizi yaparız.

“Kuranı Kerim Arapça indirilmiştir. Bu bizzat Allah’ın (cc) bir tercihidir. Arapça ise sağdan sola yazılan ve okunan bir dildir. Dünyada böyle olan dil sadece Arapça da değildir. Kurânı Kerim Arapça olunca, yazılışı da tabiatıyla böyle olacaktır. Bu bir vakıadır, yani böyle oluvermiştir. Aksi olsaydı bu defa da soru öyle sorulurdu ve bunun bir sonu gelmezdi. Ancak biz şu kadarını biliyoruz ki, gözler sağdan sola okumaya daha elverişlidir. Bu işin uzmanları böyle olduğunu söylerler. Keza sağdan sola doğru yazmak da daha kolay ve süratlidir. Türkiye’de bile bazı gazetecilerin hala eski harflerimizle not aldığını biliyoruz. Bunun sebebi elbette, söylenenleri daha çabuk not edebilmektir. Ayrıca Kurânı Kerim’in harfleri olan Arapça harfler, çok farklı şekillerde olduğu için, göz bu harfleri ayırt etmekte daha az enerji harcar ve daha az yorulur. Bu sebeple Arapça bir sayfaya göz gezdirseniz, sayfada nelerden söz edildiğini ana hatlarıyla anlarsınız. Buna karşılık Latin harfleriyle yazılı bir sayfada nelerden söz edildiğini anlamak için çok daha dikkatli ve daha uzun süre bakmalısınız. Bu da hem zaman israfı, hem de gözlerin daha çabuk yorulması demektir. Çünkü birbirlerinden çok küçük farklarla ayrılan harfleri tanımak, daha fazla enerjiye muhtaçtır. Mesela Latin harflerinden mnuv gibi harfler birbirlerinden çok az farklıdırlar ve bunu seçebilmek dikkat ister. Dikkat enerji tüketir, bu da insanı yorar. Bendeniz Arapça biliyor ve okuyorum. Türkçe bir sayfaya karşılık Arapça yaklaşık iki sayfa okuyabilirim. Ayrıca Latin harfleriyle, yani Türkçe okurken yarım saatte yorulurum, buna karşılık Arapça bir saat okusam bu kadar yorulmam. Hatta çoğu zaman Türkçe okumaktan yorulduğumda elime bir Arapça kitap alır ve onunla bir süre daha devam ederim. Bunlar tecrübeyle anlaşılacak şeylerdir. Tecrübe edilebilecek konular bilimin konuları olabilir. Şu halde böyle konularda ideolojik ve yanlı düşünme yerine bilimsel denemeler yapıp öyle konuşmak gerekir.”

***

Evet, hepimizin bildiği üzere yüce dinimiz İslâm âdabında “sağ”ın önemli bir yeri vardır. Hayırlı ve güzel işlere hep sağdan başlarız. Vereceklerimizi sağ elle verir, alacaklarımızı sağ elle alırız. Ellerimizde, hep sağ el öndedir; yemekte-içmekte ve sair bütün işlerde… Sol elin yapacağı işler ise bellidir, saymaya bile gerek yok. Evlerimize, mescitlere girerken sağ ayakla gireriz; çıkarken de sol ayakla… Tuvalet ve banyoya girip çıkarken de tam tersine... Sebebi malum.

***

İslâm’daki bu sağ el, sağ ayak, sağ taraf âdabıyla ilgili bazı hadis-i şeriflere bir göz atalım isterseniz…

Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem temizlenmeye, taranmaya, ayakkabısını giymeye varıncaya kadar her işe sağdan başlamayı pek severdi. [Buhârî, Sahih, Vudû’ 31, Salât 47, Et`ime 5, Libâs 38, 77]

Yine Âişe radıyallâhu anhâ validemiz şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem  sağ elini temizlik ve yemek için, sol elini de tuvalette temizlenmek ve benzeri işler için kullanırdı. [Ebû Dâvûd, Sünen, Tahâret, 18]

Ümmü Atıyye radıyallahu anhâ’dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem kızı Zeyneb radıyallahu anhâ’yı yıkayan kadınlara şöyle buyurdu: “Sağ tarafından ve abdest organlarından başlayın.” [Müslim, Sahih, Cenâiz, 42–43]

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Biriniz ayakkabısını giyeceği zaman önce sağ ayağından, ayakkabısını çıkaracağı zaman da önce sol ayağından başlasın. Böylece sağ ayak ilk önce giyilen, en sonra çıkarılan ayak olsun.” [Tirmizî, Sünen, Libâs, 37]

Hafsa radıyallahu anhâ şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem yerken, içerken ve giyinirken sağ elini, diğer işleri yaparken de sol elini kullanırdı. [Ebû Dâvûd, Sünen, Tahâret 18]

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Elbise giydiğiniz ve abdest aldığınız zaman sağ tarafınızdan başlayınız.”[Bkz. İbni Mâce, Sünen, Tahâret, 42]

Enes radıyallahu anh şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Mina’ya gelince hemen cemreye gitti ve taşları attı. Sonra Mina’daki dinlenme yerine gitti ve kurbanını kesti. Bu işler bitince berberi çağırdı ve ona önce başının sağ tarafını, sonra sol tarafını göstererek: “Buralardan kes!” buyurdu. Daha sonra kesilen saçlarını halka dağıttı. [Buhârî, Sahih, Vudû’, 33]

***

Ve nihayet ahirette de kurtuluşa erenler, korkutlarından emin ve umduklarına nail olup ebedi saadet ve selamete kavuşanlar, amel defterlerini sağ taraflarından alanlardır.

Nitekim Rabbimiz (c.c.) buyuruyor ki: “Kimin kitabı sağ tarafından verilirse, haykırarak der ki: 'Gelin, hepiniz gelin şu kitabımı okuyun.” [Hakka suresi, 19]  “Hesabı sağ tarafından görülen insanlar; kimdir o uğurlu ve mutlu kimseler!” [Vakıa suresi, 8]

Amel defterlerini soldan alanlara gelince…

Bunlara Kur’an-ı Kerim’in tabiriyle "Ashab-ı şimâl" denir ki, onlar, hesabı çetin olacak ve sonuçta Cehenneme gidecek olanlardır. Soldan alacaklara defterleri verilirken şöyle seslenilir:

"Oku kitabını, bugün hesap görücü olarak sen kendine yetersin." [İsra suresi, 14] Yani defterini okuyunca, hesap neticesinde nereye varacağını kendin de anlarsın, denir.

• Önceki
• Sonraki