selamün aleyküm hocam, rahatsızlığınızı biliyoruz, Allah şifalar versin, kusura bakmayın, sizi gerekesiz yere rahatsız etmek istemem, eğer imkan bulup cevap verebilirseniz çok seviniriz. köpeklerle ilgili bir sıkıntımız oldu, bizim buralarda bazı kardeşlerimiz şafii, dört mezhebe göre köpeğin hükmünü açıklayabilir misiniz? Allaha emanet olun. abdullah cavit gürpınar - diyarbakır

*******

Ve aleyküm selam kardeşim; dualarınız için “amin”ler, şükranlar…

Daha önce de mükerreren işaret ettiğimiz gibi, sizlerden gelen sorulara olabildiğince, vaktimiz-fırsatımız-imkânımız-sağlığımız elverdiğinde bakmaya, üzerinde durmaya, cevaplamaya çaba gösteriyoruz. Fakat epeyce de birikti. Yavaş da olsa -Allah’ın izniyle- bitirmeye çalışacağız. Rabbim (c.c.) cümlemize yardımını esirgemesin, kolaylıklar versin. Sıhhat ve afiyet üzere hayırlı-bereketli ömürler ihsan eylesin.

Bilindiği üzere Hanefîlere göre köpek elbiseye sürtünürse, o elbiseyle namaz kılınır. köpeğe dokunmaktan dolayı abdest bozulmaz. Ayrıca köpeğin üzerinde necis bir şey yoksa değdiği elbise ile namaz kılınabilir.  

Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir. Hanefîlerde esah olan, köpeğin bizatihi necis olmadığıdır, zira korunma ve avlanmada ondan yararlanılmaktadır. Domuz ise bizatihi necistir. Kur’an-ı Kerim’de, “...leş veya akıtılmış kan, yahut domuz eti ki bunlar pistir…” [En'âm suresi, 145] buyrulmuştur.

Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir. Vücudunun diğer yerleri buna kıyas edilmez. Ağzını kaba sokarsa kab yedi defa yıkanır. Rasûlullah (s.a.v.) buyurdu ki:

“İçinizden birinin kabından köpek (ağzını sokup bir şey) içerse o kabı yedi kere yıkasın!” [Buhârî, Sahih,  Vudû’, 33; Müslim, Sahih, Tahâre, 89]

Başka bir rivayet de şöyledir:

“Köpek dilini sokarak bir şey yiyip içtiği zaman, sizden herhangi birinizin kabının temizliği, birincisi toprak ile olmak üzere, o kabı yedi defa yıkamasıdır.” [Müslim, Sahih, Tahâre, 91]

***

Mâlikîlere göre, ister beslenmesine izin verilen bekçi ve çoban köpeği olsun, isterse başka köpek, mutlak olarak temizdir. Sadece ağzını soktuğunda meşhur olan görüşe göre taabbüden (neden-niçin diye sorgulamadan, emredildiği için ibadet yani kulluk gereği olarak) yedi defa yıkanır. Ayağını veya hareket ettirmeden dilini soksa veya salyası düşse yıkamak gerekmez.

Divan şairimiz Nef’î merhumun, Mâlikîlere ait bu hükmü de açıklayan cinaslı şiiri meşhurdur. Der ki:

Bana Tahir efendi kelp demiş
İltifâtı bu sözde zahirdir
Mâlikî mezhebim zira
İ’tikaadımca kelp tahirdir.

***

Şâfiî ve Hanbelîlere göre köpek, domuz ve onlardan üreyenler, bunların artığı, teri necistir. Bunlarla kirlenen eşya biri toprakla olmak üzere yedi defa yıkanır. Önceki hadise binaen ağzının necaseti sabit olursa, geri kalan kısım da öncelikle öyledir. Zira ağzı fazla soluduğu için en temiz yeridir. [Bkz. Cezerî, Mezâhib-i Erbaa; Vehbe Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslâmî ve Edilletihî]

Denilebilir ki, köpeği necis gören Şâfiî âlimlerine göre, domuzun etini yasaklayan Allah Teala, köpeği de necis sayar. Bunların bizce bilinmeyen bazı hikmetleri olabilir. Bu durum bir imtihan mevzuu olabilir. Yahudilere cumartesi günü balık avlama yasağını koyan Allah Teala, köpekle de bizi imtihan edebilir. Bununla beraber, Şâfiî mezhebinde av köpeği, çoban köpeği beslenebilir. Ancak köpeğin, hiçbir faydası olmayacak şekilde, sadece bir süs olarak kullanılması uygun değildir.

***

Bu durumda akla gelebilecek bazı sorular ve cevapları

Şâfî mezhebine göre;

Soru 1- Köpeklerin bastığı ve oturduğu yerler necis midir?

Soru 2- Bastığı veya oturduğu yere elbisemiz değerse necis olur mu?

Soru 3- Üzerine bastığı kar üzerimize gelirse üzerimiz necis olur mu?

Cevap 1- Köpeğin oturduğu yerler kuru ise ve köpek de kuru bir halde ise necis olmaz. “İki kuru arasında necis bahis mevzuu olmaz” manasına gelen bir fıkhî kaide vardır. Bu kaideyi yer, elbise ve benzeri şeylerin hepsi için kullanabiliriz.

Cevap 2- Kış mevsiminde necis de olsa çamurlu yollarda sakınılması mümkün olmayan şeyler hakkında ruhsat vardır, temiz sayılır. Ancak kişi kendisi yere düşerse, bu takdirde necis olur. [V.  Zuhaylî, a.g.e., 1, 174]

Cevap 3- Buna göre eğer, köpeğin bastığı kar -başka yol olmadığı için ve bütün çabalarımıza rağmen- bize sıçradıysa, buna ruhsat nazarıyla bakılabilir. Yok eğer, köpeğin gittiği yoldan başka bir yerden gitme imkânı olduğu halde -herhangi bir korunma tedbiri almadan- köpeğin yakınından geçtiysek bu necis olur, ruhsatın dışında kalır.

Hâsılı, Şâfiîlere göre köpek necis kabul edildiği için, köpeğin değdiği yerleri yıkamak gerekir. 

Mevzu ile ilgili ayrıca şu linke de bkz. http://halisece.com/sorulara-cevaplar/1263-dinimizde-kopekler.html

• Önceki
• Sonraki