Saman’a öşür gerekir mi?

Selamün aleyküm hocam, sıhhat ve afiyetiniz için dua eder dualaranızı beklerim. Hocam bir sorumuz olaıcaktı; samana öşür vermek lazım gelir mi? Teşekkür ederim. Abdullah Türkmen - Karaman

*******

Ve aleyküm selam kardeşim;

Hemen belirtelim, saman’a öşür gerekmez.

Bilindiği gibi İmam-ı Azam Ebû Hanîfe (rh.) hazretlerine göre, toprağın bitirdiği her çeşit ürüne onda bir veya insan eliyle sulama vb. masraf yapılmışsa yirmide bir zekât yani öşür gerekir. Tahıl, sebze, meyve gibi... Bu mevzudaki ayet ve hadisler umum ifade eder (genellik bildirir). Nitekim ayette şöyle buyurulur: "Topraktan sizin için çıkardığımız mahsulden (zekât-öşür) veriniz" [Bakara suresi, 267] Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) de şöyle buyurmuştur:

"Yağmur suyu ile sulanan yerden çıkan mahsulde öşür vardır". [Buhârî, Sahihi, Zekât, 55; Müslim, Zekât, 8; Ebû Dâvud, Zekât, 5,12; Tirmizî, Zekât,14]

Odun, kamış, ot ve saman gibi şeyler genellikle kendiliğinden yetiştiği veya ziraattan maksat bunları ekip biçmek olmadığı için öşre tâbi bulunmazlar. [es-Serahsî, el-Mebsût, III, 2] İmam-ı Azam’ın (rh.) her çeşit mahsulün öşre tâbi olduğu görüşü, İbrahim en-Nehaî, Mücahid, Hammad, İmam Züfer ve Ömer b. Abdülazîz'in (rahımehumullah) benimsediği görüş olup, İbn Abbas’tan (r.anhüma) nakledilen bir rivayete dayanır. [A. Davudoğlu, Sahîh-i Müslim Terc. Ve Şerhi, Sönmez Neşriyat, İstanbul, 1977, V, 281]

İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'e (rahımehumallah) göre, özel bakım gerektirmeden, bozulmaksızın bir yıl kalabilen ölçü veya tartı ile alınıp satılan mahsullerde öşür gerekir. Fakat dayanıklı olmayan ve uzunca süre bozulmadan kalamayan sebzelerle kavun, karpuz ve hıyar gibi ürünlerde öşür yoktur. [Bkz. es-Serahsî, a.g.e., III, 2-4]

Öşürle ilgili detaylı bilgi için ayrıca bkz.

http://halisece.com/fikih/12-zekat/338-islamda-osur-farz-olmasinin-sartlari-nisabi-ve-zamani.html

http://halisece.com/sorulara-cevaplar/2020-findik-icin-osur-gerekir-mi.html