Nikâhın şartları ve nikâh üzerine nikâh

Selamün aleyküm hocam. Aileden izinsiz nikah kıymak hanefi mezhebine göre caiz her ne kadar uygun olmasa da bunu biliyorum lakin. kızın velisinin izni olmadan dini nikah kıyarsak daha sonra velinin düğüne yakın zamna da kıyın dediği vakit aile huzurun da tekrar nikah kıyılmış olacak. Bu durumda 1.nikah sahih mi ? Sahihse 2. kıyılan nikahın hükmü nedir ?

Soru: mehmet kartal tarafından yazıldı. Kategori: Soru - Cevap

*******

Ve aleyküm selâm kardeşim;

Nikâh, bir bakıma ibadet sayıldığı gibi, bir bakımdan da akit, yani kişiler arasında sözleşme ve anlaşmadır. Bunun için de bazı şartları vardır. Bu şartlardan birisi yerine getirilmezse nikâh sahih olmaz.

1- Evlenecek kişilerin veya vekâletlerini verdikleri şahısların hazır bulunması.
2- Tarafların irade beyanı. Evlilik akdini kabul ettiklerine dair eşlerin “kabul ettim” diyerek ifade etmeleri (icap ve kabul şartının oluşması).
3- Nikâhın duyurulması, gizli bırakılmaması. Bu şart Mâlikî mezhebine göredir.
4- Kızın velisinin izninin olması. Bu hüküm, Hanefi mezhebi hariç diğer mezheplere göredir.
5- Şâhitlerin hazır olması. Bu şâhitler, büluğ yani ergenlik çağına ermiş, aklı başında iki erkek veya bir erkekle iki kadın olmalıdır. Yani şâhitlikte mutlaka bir erkeğin bulunması icap eder.

Bunları böylece sıraladıktan sonra gelelim sualinize…

Keşke nikâhın hangi mezhebe göre hangi şartlarda caiz olup olmadığını anlatmak yerine, hangi mezhebe müntesip olduğunuzu belirtmiş olsaydınız, sorunuza daha sıhhatli cevap verebilme imkânımız olurdu. Lütfen, meselelerimizi doğru dürüst, açık-seçik anlatalım ki, cevabı da net olabilsin.

Tamam, âdâba uygun olmamakla beraber Hanefî fıkhına nazaran, reşit kişiler hakkında aileden izinsiz de olsa -şartlarına uygun- kıyılan nikâh fıkhî / hukukî bakımdan sahihtir. Ancak, evliliğin sağlıklı yürüyebilmesi, ileride sıkıntı ve pürüzlerin çıkmaması için usûl ve âdaba uymak da iktiza eder… Nitekim bu olayda aile haberdar edilse, bu âdaba uyulmuş olsa idi, ortada böyle bir rahatsızlık olur muydu? Kızın velisi yeni ve âdâbına uygun taze bir nikâh talep eder miydi?

Zannetmiyorum.

Çünkü gerek yoktu.

Demek ki, her zaman hatırlatmaya çalıştığımız üzere, amellerimizin / yaptıklarımızın sadece fıkıh yönüyle caiz olup olmadığına değil, ayrıca âdap ve usûl bakımından İslâm’a aykırı olmayan geleneklerimize uygun olup olmadığına da bakmamız, bu duruma da riayet etmemiz lazım.

Kısacası hayatta her şey yalnızca fıkıh / hukuk demek değildir. Hukukun daima ahlâk ve âdap ile birlikte / yanyana yürümesi gerekir. Uygun olan budur.

Ayrıca, “belirtmemene” rağmen biz meseleyi açıp açıklamaya çalışalım.

Eğer kız tarafı Şâfiî ise, tabii ki velisi olmadan nikâh olmaz. Velinin yeniden nikâh talep etmesinden biraz da bu anlaşılıyor. Eğer öyle olmasa nikâhın neden tekrar kıyılmasını istesin? Bu bir. İkincisi, kız tarafı eğer Şâfiî ise zaten nikâhta velisinin bulunması şarttır. Bulunmadığı takdirde nikâh geçerli olmaz. Ayrıntılı bilgi için bk. http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/1290-dini-nikah-resmi-nikah-ve-mehir.html

İkinci defa kıyılan nikâhın hükmünü soruyorsun. Hatırlattığımız üzere eğer kız tarafı Şâfiî mezhebine müntesip ise, ilk nikâhınız zaten sahih olmaz, mutlaka tekrar kıymanız gerekir. Bunun hükmü de farzdır, aksi ise nikâhsızlık olur, haramdır. Hanefî iseler, şer’an / dinen ikinci bir nikâh gerekmemekle beraber, âdaba uygun şekilde kıyılabilir, hem onların da gönlü alınmış olur. Bunun başka ne hükmü olacak, tabiri caizse nikâh tazelenmiş, çift dikiş atılmış, aynı şey iki defa yapılmış olur, herhangi bir sakıncası olmaz.

Mevzu ile ilgisi bakımından aşağıdaki linklere de mutlaka bk.

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/1883-safi-de-nikahla-alakali-iki-mesele.html

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/2569-taklid.html

http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/2560-nikah-meselesi.html