'İçinizden dua etmek geliyorsa...'
Halis ECE tarafından yazıldı.Selamün aleyküm hocam nasılsınız
İçinizden dua etmek geliyorsa mutlaka el açın. Çünkü o duanın kabul olacağına işarettir. - Hz Muhammed (sav)
Hocam bu hadisi şerifin kaynağı nedir cevaplarsanız sevinirim saygı ve selam ile.. Gökhan Toy – Gmail
*******
Ve aleyküm selam kardeşim;
Kaynaklarda, kopyaladığnız mealin aynısına değilse de, benzeri hadislere rastlıyoruz. Fakat görüldüğü üzere bu ifadeler de, duanın usûl ve âdabına aykırı değil. Zira duada aslolan, duanın kabul olunacağına dair tam bir inançla yapılmasıdır. Cenab-ı Mevlâ kulunu boş çevirmez. Yeter ki ihlâsla dua edilsin, dilekler ısrarla istensin.
Nitekim bir hadis-i şeriflerinde Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurur: “Rabbiniz hayiydir (çok hayâ edendir), kerîmdir (pek cömerttir). Kulu dua ederek kendisine elini (açıp) kaldırdığı zaman, O, ellerini boş çevirmekten hayâ eder.” [Tirmizî, Sünen, Deavât, 118] Geniş bilgi için ayrıca bkz. Duaların reddi ve musîbetlerden kurtulamamanın sebepleri başlıklı yazımız: http://www.halisece.com/islami-makaleler/3046-dualarin-reddi-ve-musibetlerden-kurtulamamanin-sebepleri.html
Söz konusu meali de kimden, nereden aldıysanız, me’hazini-menşeini-tahricini de artık ona soracak, ondan isteyeceksiniz.
***
Bu hususta âcizane bizim yaptığımız araştırmaların sonuçları şöyle:
İbn Abbas (r.anhuma) anlatıyor:
"Rasûlullah (s.a.v.) buyurdular ki: ‘Allah'a dua edince avuçlarının içini açarak dua et, ellerinin sırtlarıyla dua etme. Duayı bitirince avuçlarını yüzüne sür." [İbn Mâce, Sünen, Dua, 13; Nesai, Sünen, Kıyamu’l-Leyl, 52]
Başka rivayetlerde de, ''Allah’tan (cc) dilediğiniz vakit avuçlarınızın içi ile dua edin, isteyin... Duayı bitirince de avuçlarınızla yüzünüze sürün'' buyrulmuştur. [Bkz. Ebu Davud, Sünen, Tirmizi, Sünen, ibn Mâce, Sünen, İbn Hibbân ve Hâkim’in ilgili bâbları]
Ebû Dâvûd da bunu 'Duâ' babında rivayet etmiştir. Lafızları farklı olmakla beraber mânâları aynıdır. Ebû Davud'un rivayeti şöyledir:
“Avuçlarınızın içleri(ni semâya doğru kaldırmak sureti) ile Allah'a dua ediniz. Avuçlarınızın dışları ile Allah'a dua etmeyiniz. Duanıza son verdiğiniz zaman avuçlarınızın içlerini yüzlerinize sürünüz.”
Hadis-i şerif, dua edilirken avuçların içlerini semâya doğru açmanın, elleri havaya kaldırmanın meşrûluğuna, bunun sünnet / müstehap olduğuna delâlet eder. Hikmeti de, avuç açmanın Allah'a muhtaçlığın, tevâzuun ve dilemenin / dilenmenin bir ifâdesi oluşudur. Ellerin açılmaması ise, dilenen şeye pek rağbet etmemek ve buna önem vermemek anlamını ifâde eder.
Hadis-i şerifin zâhirine göre, hayırlı bir şeyin istenmesi için duâ edilirken avuçların içini semâya doğru açmak meşrûdur, sünnettir.
İbn Hacer (rh.) hadis-i şerifteki emri, bir hayırlı şeyin verilmesi yolunda yapılacak duaya hamlederek şöyle demiştir:
‘Çünkü bir şeyi kazanmak için istekte bulunan kimseye uygun olanı, başvurduğu zâta doğru elini açması ve gönül alçaklığı ile ellerini uzatıp, bol ihsanla doldurulmasına çalışmasıdır. Kişi bir şerrin / kötülüğün, belâ ve musibetin def’i için duâ edeceği zaman da, ellerinin tersini semâya doğru kaldırması ve avuçlarının içini yere çevirmesi sünnettir. Nebî sallallahü aleyhi ve sellem böyle yapmıştır.’
Bunun hikmeti, bir şeyin verilmesi dilenirken bunun alınmasının umulduğunu avuç açmakla belirtmektir. Bir şerrin def’i için elin ters çevirilmesi, o şerrin kovulmakta olduğunun umulduğunu ifâde eder. Daha fazla bilgi için bkz. http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/925-duada-ellerin-ters-cevrilmesi.html
Duâ bitince ellerin yüze sürülmesinin hikmeti de şudur: Duâ edilirken rahmet-i ilâhi (açılan) ellerin üzerine (içine) iner. Bu rahmet en şerefli uzuv olan yüze de ulaşsın diye, eller yüze sürülür.
Yağmur duâsındaki ellerin kaldırılışı ise, diğer zamanlardaki kaldırılışından tamamen farklıdır. Yâni yağmur duasında ellerin tersi semâya doğru ve avuçların içi yere doğru tutulurdu. Bu tür kaldırış, yağmur duasından başka dualarda olmazdı. Çünkü diğer dualarda avuçların içi semâya doğru tutulurdu.
Âlimler, bu hadis-i şerifi ekseriyetle hayırlı bir iş için duâ etme hâline yorumlamış, bir şerrin def’i için duâ edilirken elin ters yüzünün havaya kaldırılacağını ve böyle yapmanın sünnet olduğunu, çünkü Rasûl-i Ekram’in (s.a.v.) böyle yaptığını söylemiştir. Bu hadiste duâ bitince ellerin yüze sürülmesi emredilmiştir. Çünkü yukarıda da belirtildiği üzere duâ edilirken rahmet, Allah'a açılan ellerin üzerine iner. Bu itibarla eller yüze sürülünce rahmet yüze de ulaşır.
Dua esnasında ellerin şekliyle alakalı hadis-i şerifleri te’lif etmenin (arasını bulmanın) -faraza- imkânsızlığı düşünülecek olursa, Rasûlullah Efendimizin (s.a.v.) duâ ederken ellerini kaldırdığına dâir hadisler, kaldırmadığına dâir hadislere tercih edilir. Çünkü müsbit (bir şeyin olduğunu beyan eden) hadisler, nâfi (o şeyin olmadığını açıklayan) hadislere tercih edilir.
Hâsılı, hadis-i şeriften çıkartılan fıkhî hüküm şudur:
Duâ ederken elleri semâya / havaya doğru kaldırıp açmak meşrûdur. Avuç içini yere doğru çevirmek -istisnai haller dışında- memnûdur / yasaktır. Duanın bitiminde elleri yüze sürmek de yine meşrû ve müstehaptır / sünnettir.
Mevzu hakkında detaylı bilgi için ayrıca bkz.
http://www.halisece.com/namaz/458-sabir-ve-namazla-yardim-isteyiniz.html
http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/2635-muhtelif-sorular.html
http://www.halisece.com/sorulara-cevaplar/2499-insaallah-demek.html
http://www.halisece.com/genel-fikhi-konular/588-duada-elleri-birlestirmek.html